Przyszłość bibliotek w rękach użytkowników

Abstract

Wielokrotnie spotykamy się ze stwierdzeniami typu „użytkownicy są powodem istnienia bibliotek” lub też „biblioteki bez użytkowników nie mają przyszłości” – jednak czy zdajemy sobie sprawę z prawdziwości i powagi tych słów? Jednocześnie stale natrafiamy na informacje mówiące o spadku czytelnictwa, zmniejszającej się liczbie użytkowników czy też zamykaniu kolejnych placówek bibliotecznych? Zatem czy biblioteki mają szansę w starciu z powszechnym elektronicznym dostępem do zasobów nauki i kultury oraz rosnącą konkurencją innych instytucji? To właśnie użytkownicy mogą stać się zarówno „kluczem do sukcesu” bibliotek – jeżeli będą dla nich atrakcyjnym miejscem lub też przysłowiowym „gwoździem do trumny” jeżeli zdecydują się na pożegnanie z bibliotekami. Co możemy zrobić? Skoro użytkownik jest tak ważnym elementem funkcjonowania biblioteki, należy nakierować działanie instytucji na jej klientów i wyjść naprzeciw ich oczekiwaniom. W praktyce oznacza to podejmowanie aktywnych działań zmierzających do poznania potrzeb, oczekiwań, opinii użytkowników, tworzenia dialogu, budowania współpracy a także kreowania potrzeb. Dzięki pracom zainicjowanym przez SBP i realizowanym przez zespół specjalistów z bibliotek akademickich, publicznych i pedagogicznych wszystkie biblioteki zyskały narzędzia do systematycznego i rzetelnego zdobywania wiedzy o funkcjonowaniu instytucji, jakości jej działania i o swoich użytkownikach. Bezpośrednie metody pomiaru (badania ankietowe) pozwalają na uzyskanie informacji od użytkowników i określenie ich reakcji na usługi i zasoby. Stosowanie standardowych i ujednoliconych narzędzi oraz usystematyzowanych metod analizy umożliwia zdobywanie danych, które mogą być porównywane w szerszym kontekście i na przestrzeni czasu. Artykuł ma na celu zaprezentowanie koncepcji badań satysfakcji użytkowników przygotowanych, także dla bibliotek akademickich oraz realizację przedsięwzięcia polegającego na przeprowadzeniu tych badań w sposób zorganizowany w grupie bibliotek szkół wyższych.