Wizja państwa według prawicy we Francji, Niemczech, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii

Abstract

W przedstawionej pracy starano się pokazać prawicę w wybranych krajach Europy Zachodniej z kilku perspektyw. Perspektywy te (historyczna, polityczna, filozoficzna i socjologiczna) miały pozwolić na wyciągnięcie „wspólnego mianownika” konserwatyzmu czy – biorąc pod uwagę wyłącznie polityczny wymiar – „prawicowości”. Nie jest to zadanie proste, a w przypadku prób wyciągnięcia bardziej złożonych i szczegółowych wniosków, zapewne niemożliwe. Dzieje się tak między innymi z powodu szeregu czynników charakterystycznych wyłącznie dla jednego kraju, a nie występujących już w kolejnych. Najlepszym przykładem jest choćby Wielka Brytania, gdzie brak tam radykalnego Oświecenia, który w kontynentalnej Europie zdefiniował relacje państwo – Kościół, czy choćby Niemcy – zjednoczone dopiero w 1871 roku. Tezą, która jest weryfikowalna we wszystkich badanych krajach jest państwowa antytetyczność konserwatyzmu zarówno wobec socjalizmu jak i liberalizmu. Obala to pewien mit o konserwatyzmie jako doktrynie z założenia będącej w defensywie i ustępującej na rzecz „postępu”. Podstawa pracy opiera się na konflikcie o wizję państwa. Spór ten opiera się głównie na podziale na „lewicę” i „prawicę”. Wartość tego podziału jest widoczna nie tylko w polityce - słowa te bowiem wyszły w pewnym czasie poza krąg mówienia o sprawach stricte politycznych. Lewicowe i prawicowe mogą być dziś: sztuka, reżyser, film, dziennikarze, gazety czy po prostu ludzkie poglądy. Podsumowując, dyskutować o sensowności statutu pojęciowego „lewicy” i „prawicy” można na wielu poziomach, tak samo jak na temat konserwatyzmu. Tak samo jak Legutko wyróżnia „trzy konserwatyzmy”, tak samo znaczeń prawicy i lewicy będzie kilka, jako że są to pojęcia „nie reprezentujące treści niezmiennych i ustalonych raz na zawsze”.