Wypalenie zawodowe a poziom kompetencji społecznych i inteligencji emocjonalnej na przykładzie grupy zawodowej nauczycieli

Abstract

Praca stanowi studium teoretyczno-empiryczne odnoszące się do problematyki wypalenia zawodowego nauczycieli w kontekście ich poziomu kompetencji społecznych oraz inteligencji emocjonalnej. Badania zostały przeprowadzone wśród pedagogów szkół średnich i podstawowych. Do badania wykorzystano następujące narzędzia: Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego LBQ, Kwestionariusz Kompetencji Społecznych KKS oraz Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej INTE. Wyniki badań pokazały dość silne natężenie wypalenia zawodowego w tej grupie zawodowej. Bardziej wypaleni są nauczyciele ze szkół średnich. W wynikach badań odnotowano średnie lub silne, ujemne korelacje między wszystkimi wymiarami wypalenia zawodowego i wszystkimi zmiennymi kompetencji społecznych oraz inteligencji emocjonalnej. W badanej grupie pedagogów zauważono, że starsi nauczyciele reprezentują niższy poziom kompetencji społecznych i inteligencji emocjonalnej. Nauczyciele twierdzą, że przyczyną wypalenia zawodowego jest biurokratyczny styl pracy oraz brak umiejętności lub niedostateczne umiejętności radzenia sobie ze stresem. W opinii pedagogów symptomami wypalenia zawodowego są: uciekanie od problemów uczniów, postawy cyniczne oraz negatywne postawy wobec uczniów. Nauczyciele stwierdzili także, że dbanie o higienę psychiczną, o relacje międzyludzkie oraz uczestniczenie w warsztatach na temat radzenia sobie ze stresem, może okazać się istotne w punktu widzenia działań prewencyjnych w odniesieniu do zagrożenia omawianym syndromem.

The work is a theoretical and empirical study referring to the issue of teachers' professional burnout in the context of their level of social competence and emotional intelligence. The research was conducted among primary and secondary school teachers. The following tools were used in the research: the LBQ Burnout Questionnaire, the KKS Social Competence Questionnaire and the INTE Emotional Intelligence Questionnaire.The results of the research showed quite strong intensity of professional burnout in this professional group. Teachers from high school are more burnt. In the research results, there were medium or strong negative correlations between all dimensions of occupational burnout and all variables of social competence and emotional intelligence. In the surveyed group of educators, it was noted that older teachers represent a lower level of social competence and emotional intelligence. Teachers claim that the cause of professional burnout is a bureaucratic style of work and lack of skills or inadequate skills in coping with stress. In the opinion of educators, the symptoms of burnout are: running away from students' problems, cynical attitudes and negative attitudes towards students. Teachers also stated that care for mental hygiene, interpersonal relations and participation in workshops on coping with stress may turn out to be important in terms of preventive actions in relation to the threat discussed in the syndrome.