Cechy osobowości sprawców różnych typów przestępstw

Abstract

Przestępstwo, to zamierzone działanie krzywdzące drugiego człowieka. Zachowania przestępcze wynikają m.in.: z zaburzeń osobowości, bądź jej specyficznych cech, działania pod wpływem środków psychoaktywnych. Praca przedstawia projekt badawczy zrealizowany w Zakładzie Karnym w Nowym Wiśniczu, z udziałem skazanych za: morderstwa, przestępstwa na tle seksualnym, kradzieże i rozboje, zaleganie z alimentami oraz znęcanie się nad bliskimi. Badania przeprowadzono za pomocą polskiej adaptacji testu PAI, dokonanej przez autorkę pracy. Prezentowane wyniki i ich statystyczne analizy ukazały specyficzne cechy osobowości sprawców poszczególnych grup przestępstw. Morderców charakteryzuje niski poziom: manii, uzależnienia od narkotyków, odrzucenia terapii, dominacji, ciepła; przestępców na tle seksualnym wysoki poziom: uzależnienia od środków psychoaktywnych, odrzucenia terapii, izolacji społecznej i niski poziom: agresji, dominacji; skazanych za kradzież wysoki poziom paranoi, niski izolacji społecznej; zalegających z alimentami wysoki poziom negatywnego wrażenia, odczuć somatycznych, napięcia, zaburzeń lękowych, depresji, manii, paranoi, schizofrenii, antyspołeczności, borderline, uzależnienia od środków psychoaktywnych, agresji, myśli samobójczych, dominacji, odrzucenia terapii, ciepła, stresu. Natomiast skazanych za znęcanie się niski poziom wszystkich wcześniej wymienionych cech. Dowiedziono, że najczęściej przestępstw dokonują: kawalerowie, najrzadziej rozwodnicy i wdowcy, częściej osoby z wykształceniem zawodowym, rzadziej z wyższym. Rezultaty badań mogą być wykorzystane w resocjalizacji osób zaburzonych, uzależnionych, a także mogą być podstawą do opracowania programu działań zapobiegających przestępczości.

Crime is a deliberate action harming another person. Criminal actions result from identity disorders, or only its specific features, as well as from acting under the influence of psychoactive pills. This study was conducted in Nowy Wiśnicz, with prisoners sentenced for: murders, sex crimes, theft and robbery, maintenance, bullying. A Polish adaptation of PAI test, made by the author of the study, was used. The study results and its statistical analysis showed characteristic personality features of particular criminal groups. Murderers are distinguished by a low level of: mania, drug addiction, therapy rejection, domination, warmth; sex criminals by high level of addiction to psychoactive pills, therapy rejection, social isolation, low level of aggression and domination; thieves by high level of paranoia, low level of social isolation; maintenance payers by high level of negative impression, somatic feelings, tension, anxiety disorders, depression, mania, paranoia, schizophrenia, antisocial behaviour, borderline, addiction to psychoactive pills, aggression, suicidal thoughts, domination, therapy rejection, warmth, stress. Bullying criminals by low level of everything mentioned above. Singles commit crimes most often, the divorced and widowers the least; more often those with vocational than those with higher education. The results can be used in rehabilitation of disturbed people, addicts, and become the basis for preparing actions reducing frequency of committing crimes.