KRUS - analiza implikacji ekonomicznych i społecznych preferencyjnego traktowania rolników w systemie ubezpieczeń społecznych w Polsce

Abstract

Celem pracy jest zaprezentowanie zasad funkcjonowania oraz finansowania systemu ubezpieczeń społecznych, który stawia rolników na pozycji uprzywilejowanej oraz instytucji, która to ubezpieczenie realizuje, a przede wszystkim zidentyfikowanie ekonomiczno-społecznych konsekwencji istnienia systemu ubezpieczeń społecznych rolników dla polskich finansów publicznych oraz dla pozostałych obywateli uczestniczących w systemie ubezpieczeń społecznych. Układ pracy podporządkowano realizacji tak określonego celu. W rozdziale pierwszym przedstawiono rys historyczny, istotę, zakres i rodzaje oraz społeczny i prawny charakter ubezpieczenia społecznego rolników na tle ogólnego systemu ubezpieczeń społecznych w Polsce. W rozdziale drugim szczegółowo opisano podstawy prawne działania, organizację i strukturę instytucji Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Rolników. Szczególną uwagę zwrócono na zasady prowadzenia gospodarki finansowej. Rozdział trzeci w całości poświęcono szczegółowej charakterystyce rodzajów i wysokości świadczeń wypłacanych z funduszy ubezpieczeń społecznych rolników. W rozdziale czwartym przedstawiono konsekwencje istnienia KRUS dla budżetu państwa oraz dla obywateli, którzy traktowani są w nierówny sposób w polskim systemie ubezpieczeń społecznych. Inspiracją dla powstania tej części pracy były pojawiające się w ostatnich latach sprzeciwy wobec istniejącej regulacji zarówno ze strony przedsiębiorców, jak i „zwykłych” obywateli, którzy w coraz wyraźniejszy sposób dostrzegają, jakim ogromnym obciążeniem zarówno budżetu państwa oraz nich samych za pośrednictwem społecznych składek jest ubezpieczenie społeczne rolników. W rozdziale piątym zebrano i poddano analizie wiedzę na temat prób i koncepcji reform ubezpieczeń społecznych rolników oraz próbowano odpowiedzieć na pytanie, w jakim kierunku powinny one dążyć, aby uzdrowić sytuację. W pracy poddano weryfikacji następującą hipotezę: Preferencyjne traktowanie wszystkich bez wyjątku rolników w systemie ubezpieczeń społecznych w Polsce jest nieuzasadnione ekonomicznie, istotnie obciąża budżet państwa, sankcjonuje istnienie szerokiej szarej strefy w gospodarce, a ze społecznego punktu widzenia – stanowi przykład rażącego naruszenia zasady równości obywateli i eskaluje konflikty społeczne.