Instytucje polityczne w Galicji (1795 - 1918)

Abstract

W okresie królów elekcyjnych, instytucjonalno-prawny kształt Rzeczypospolitej uległ zmianie w porównaniu z epoką późnojagiellońską. Forma państwa w swym kształcie prawnym przybrała postać demokracji szlacheckiej. Wokół władzy szlacheckiej i jej swobód narosło sporo mitów, które w ocenie społecznej, a nawet historycznej mieszają się z faktami. Panowanie ostatniego króla elekcyjnego Stanisława Augusta Poniatowskiego zakończyło się dla Polski ponad 123 letnią utratą niepodległości (licząc od III rozbioru). Południowe tereny Polski trafiły pod panowanie monarchii Habsburskiej. Austria utworzyła z nich prowincję o nazwie Galicja. Praca na tle wspomnianych wydarzeń politycznych przedstawia instytucje polityczno – administracyjne uwypuklając monarchię, sejm i organy samorządu terytorialnego. Motywem przewodnim w charakterystyce centralnych organów władzy są różne odsłony sejmu (sejm wolności szlacheckiej, Sejm Wiedeński, Sejm Galicyjski, Sejm Ustawodawczy), a w organach terytorialny, samorząd gminny z wyszczególnieniem gminy Nowy Sącz.

In the period of elective kings, the institutional-legal shape of the Republic changed compared with the late-Jagiellonian age. The form of the state in its legal shape took the form of the democracy of the nobility. Around the power of a gentleman and her freedoms quite a lot of myths which in the public, not to say historical evaluation are mixing with facts grew. The rule of the last elective king of Stanisław August Poniatowski ended for Poland over 123 with summer loss of the independence (counting from the III disassembly). South areas of Poland hit up to the rule of the Habsburg monarchy. Austria formed the province from them named Galicja. The work relating to recalled political developments is showing institutions political- administrative making bulge the monarchy, the Seym and bodies of the local self-government. In characteristics of central authorities different scenes of the Seym are a leitmotif (the Seymof the freedom of a gentleman, the Vienna Seym, the Galician Seym, the Legislative Seym), and at bodies territorial, commune self-government with specifying the commune Nowy Sącz.