Neotradycjonalizacja polityki rosyjskiej za prezydentury Władimira Putina

Abstract

Analiza niniejszej pracy rozpoczyna się od nakreślenia głównych idei i wartości, które tworzą konstrukcję myśli nacjonalistycznej w Rosji. Krótka retrospektywa dziejów tej ideologii pozwoliła na umiejscowienie w czasie punktów przełomowych w procesie jej kształtowania się, a określenie głównych mitów, którymi posługują się nacjonaliści i sklasyfikowanie ich w odpowiednich nurtach ułatwia późniejszą analizę. Kolejna część pracy zawiera opis narzędzi stosowanych w polityce wewnętrznej, oczywiście z uwzględnieniem ich tradycyjnego pochodzenia, które decydują o odmiennym charakterze systemu wewnętrznego Rosji. Jest więc mowa o tych aspektach polityki wewnętrznej, które czynią ją podobną do rozwiązań użytych w Imperium Rosyjskim; w szczególności zaś o postępującej centralizacji władzy przejawiającej się nie tylko na poziomie relacji centrum – peryferie, ale także we wnętrzu poszczególnych segmentów władzy. Ostatni rozdział pracy traktuje o polityce zagranicznej, jej charakterze i stosowanych narzędziach, co oczywiście jest podporządkowane poszukiwaniom analogii z systemem przedrewolucyjnym. Myślą przewodnią jest idea imperium, kwestia mocarstwowości, kierunki ekspansji i dobór narzędzi. Paradoksalnie, w warunkach rosyjskich kwestia imperialna oraz ideologia nacjonalistyczna nie wykluczają się nawzajem, ale stanowią uzupełnienie, a budowa imperium to kwintesencja nacjonalizmu rosyjskiego, opierającego się generalnie na operowaniu pojęciem przestrzeni jako podmiotu identyfikacji. Ze względu na aktualność analizowanego problemu źródła wykorzystane w pracy to przede wszystkim opracowania analityczne pochodzące z Ośrodka Studiów Wschodnich oraz informacje o aktualnych wydarzeniach zamieszczane na stronie Ośrodka. Pomocne okazały się również informacje prasowe zawarte w tygodnikach. Poza tym materiałem bazowym były prace Jarosława Bartkiewicza i Richarda Pipes’a, którym tematyka ideologizacji polityki w Rosji jest bliska.