Inteligencja emocjonalna, a style działania

Abstract

Praca dotyczy zagadnienia Inteligencji Emocjonalnej i jej związków ze stylami działania wyodrębnionymi przez Z. Uchnasta. W części teoretycznej wyjaśniono podstawowe pojęcia związane z emocjonalnością, przedstawiono psychologiczne koncepcje Inteligencji Emocjonalnej oraz osobowościowe korelaty stylów działania. W części empirycznej zawarto prezentację i analizę wyników badań, których celem było określenie współzależności między poziomem inteligencji emocjonalnej a stylami działania zorientowanymi na współdziałanie lub zabezpieczanie się. W badaniach, w których wykorzystano Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej (INTE) oraz Kwestionariusza Stylów Działania (KSD) autorstwa Z. Uchnasta, uczestniczyło 124 uczniów jednej z nowosądeckich szkół średnich. Uzyskane wyniki z badań pozwoliły pozytywnie zweryfikować istnienie współzmienności pomiędzy poziomem inteligencji emocjonalnej a preferowanym stylem działania. Osoby o wysokiej inteligencji emocjonalnej osiągnęły wysokie wyniki w zakresie orientacji na współdziałanie, zwłaszcza w skalach Aktualizacji siebie i innych oraz w skali Rywalizacja-Zaradność. Natomiast osoby uzyskujące niski wynik inteligencji emocjonalnej, przyjmując orientację na zabezpieczanie siebie, uzyskały wyższe wyniki w skali Realizacja siebie oraz w skali Dostosowujący się-zachowawczy. Analiza materiału badawczego pozwoliła także stwierdzić, że badana młodzież wykazuje wyższy poziom umiejętności wykorzystania emocji, niż ich rozumienia.

This paper concerns issues of emotional intelligence and its relationship with the person acting styles. The theoretical part explains the basic concepts of emotionality, emotional intelligence, styles of action, and personality correlates of styles of action. The empirical part contains the presentation and analysis of the results of research, which goal was to determine the interdependence between the level of emotional intelligence and action-oriented styles of cooperation or self-protection. In this research was used Emotional Intelligence Questionnaire (INTE) of N. Shutte, and Acting Styles Questionnaire (KSD) of Z. Uchnast. The research sample included 124 students of high school. The results have positively confirmed the existence of covariance between the level of emotional intelligence, and preferred style of action. People with high emotional intelligence achieved high scores in the scales of self-actualization by cooperation with others. Instead, those who get low score of emotional intelligence achieved high scores in the orientation for self-protection either by the manipulating rivalry, either by the passive submission. Analysis of the research data also shows that the young people have higher ability of using emotions than understanding of them.