Prawne formy działania i efektywność funkcjonowania związków międzygminnych na terenie województwa małopolskiego w aspekcie oceny współpracy międzygminnej

Abstract

Związki międzygminne to jeden z wielu modeli współpracy podejmowany przez jednostki samorządu terytorialnego w celu wspólnego realizowania zadań publicznych. Istotą związku międzygminnego jest wykonywanie zadań przekazanych mu przez tworzące go gminy w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność związku. Zamierzeniem niniejszej praca była próba sprawdzenia czy współpraca międzygminna w formie związków ma sens i jaka jest efektywność gospodarcza i społeczna działalności związków międzygminnych. W tym celu przedstawiono rys historyczny współdziałania gmin, główne kierunki współpracy jednostek samorządu terytorialnego, prawne formy funkcjonowania związków i ich działania statutowe oraz charakterystykę wybranych związków międzygminnych z terenu województwa małopolskiego. Odpowiedzi na postawione pytania badawcze uzyskano metodą analizy statutów tych związków oraz za pomocą kwestionariusza odpowiednio przygotowanej ankiety skierowanej do gmin tworzących związek. Otrzymane wyniki pozwoliły wyciągnąć następujące wnioski:  Współpraca między gminami w postaci związków międzygminnych na ogół rozwija się dobrze i gminy są z niej zadowolone.  Kondycja ekonomiczna związków dla większości ankietowanych gmin jest zadowalająca. Związki prowadzą efektywną gospodarkę finansową, ograniczają swoje koszty do minimum, a także starają się pozyskiwać dodatkowe środki finansowe z innych zewnętrznych źródeł.  Przykłady niepowodzeń w działalności związków międzygminnych dotyczą związków, które wyczerpały swoją formułę działania i jako mało efektywne i nie przynoszące korzyści dla gmin zostały rozwiązane.  Jednostki samorządu terytorialnego dostrzegają potrzeby funkcjonowania związków międzygminnych, widzą perspektywy dla ich dalszego rozwoju oraz podkreślają konieczność istnienia współpracy między gminami w dotychczasowej formie.

A union of communes is one of many forms of cooperation which are set up establishing collaborative completing of the public tasks as a goal. The core of a union of communes is carrying out the tasks entrusted to it by the component communes on its own behalf and in sole responsibility. The aim of this dissertation is an attempt to check whether inter-commune cooperation in shape of unions of communes makes sense and what is the economic and communal effectiveness of these. To do it following elements were presented: a historical summary of cooperation of the communes, its main directions, legal forms of functioning of the unions, its activity determined by its statute and profiles of chosen unions from Małopolska voivodeship. Responses to the questions which had been put across were obtained by means of the unions’ statutes analysis and via an appropriately prepared survey. The attained results were a fundament to draw following conclusions:  Inter-commune cooperation in shape of unions of communes usually develops properly and contents component communes.  Economic state of the unions is satisfactory for most of the surveyed communes. The unions run effective financial economy, hold the expenditures down and try to gain extra money from different external sources.  Examples of failures in unions of communes’ activity pertain to the unions which had been no longer capable of working in an effective way and not being profitable got disbanded.  The communes discern the need of the unions existence, see perspectives for their further development and point up the necessity of sustaining inter-commune cooperation in its existing shape.