Znaczenie Euro dla rynku finansowego krajów Unii - wskazówki dla Polski

Abstract

Postępujący przez niemal pół wieku proces integracji krajów Unii Europejskiej doprowadził do tego, że obecnie stanowią one faktycznie jeden wielki obszar gospodarczy bez granic wewnętrznych. Obszar ten charakteryzuje się swobodnym przepływem towarów, kapitałów i siły roboczej. Jego ustanowienie wymagało kilkudziesięciu lat konsekwentnych działań mających na celu tworzenie jak najlepszych warunków do rozwoju konkurencji na rynku krajów członkowskich. Strategia integracyjna przyjęta przez kraje UE oznaczała nadanie priorytetu tworzeniu wzajemnych powiązań gospodarczych, kosztem współpracy tych krajów z krajami nieczłonkowskimi. Praktyka pokazała, że zastosowane w ramach EU mechanizmy integracyjne okazały się skuteczne w tworzeniu warunków do pomnażania dobrobytu społecznego. W dniu 1 maja 2004r, po zakończeniu procesu ratyfikacyjnego, Polska stała się pełnoprawnym członkiem Wspólnot Europejskich. Zamknęło to proces starań naszego kraju o przyjęcie do grona państw członkowskich i jednocześnie otworzyło etap przygotowań do wprowadzenia wspólnej waluty europejskiej – Euro. Wstępując do Unii Europejskiej Polska, podobnie jak dziewięć pozostałych nowych krajów członkowskich, zobowiązuje się w dalszej perspektywie do przystąpienia do strefy Euro oraz prowadzenia wspólnej polityki pieniężnej z krajami należącym do tej strefy. Decyzję w tej sprawie podjęto w czerwcu 1993r. na szczycie Rady Europejskiej w Kopenhadze. Wyznaczono wtedy warunki członkostwa w Unii Europejskiej dla krajów Europy Środkowej i Wschodniej (tzw. Kryteria kopenhaskie), wśród których znalazło się m.in. zobowiązanie państw przystępujących do UE do uczestnictwa w obszarze wspólnej waluty. Euro, obok dolara amerykańskiego, jest najważniejszą walutą świata. Unia Europejska dysponuje więc jedną z kluczowych walut międzynarodowych. Niesie to ze sobą ogromne wyzwania dla rynku finansowego UE. Pozycja euro w międzynarodowym systemie walutowym będzie istotnie rzutować na funkcjonowanie rynku. Niniejsza praca stanowi próbę odpowiedzi na pytanie: jak zmieniło się funkcjonowanie rynku europejskiego po wprowadzeniu euro oraz jakie efekty pozytywne i negatywne ujawniły się w ciągu kilku lat funkcjonowania strefy Euro. Część pierwsza niniejszej pracy poświęcona jest genezie i procesowi wprowadzania Euro w krajach Unii Gospodarczej i Walutowej. Scharakteryzowano tu proces integracji gospodarczej i walutowej, zasady funkcjonowania euro w ramach Unii Europejskiej oraz podstawy prawne stosowania euro. Przedmiotem rozważań w części drugiej są zmiany na rynku finansowym po wprowadzeniu Euro. Przedstawione tu zostały zarówno instytucje finansowe Unii Europejskiej jak i pozycja nowej waluty na rynku międzynarodowym. Natomiast w części trzeciej zawarto ocenę korzyści i kosztów przystąpienia do strefy Euro. W tym rozdziale autor podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, jaki moment przyjęcia wspólnej waluty, uzależniony od spełnienia warunków członkostwa w unii monetarnej, jest dla Polski najkorzystniejszy.