Dług zagraniczny Polski na tle globalnego procesu zadłużenia

Abstract

Korzystanie z zewnętrznych źródeł finansowania wzrostu gospodarczego w celu jego zainicjowania, lub przyśpieszenia nie jest niczym wyjątkowym. Historia rozwoju gospodarczego pokazuje, że z kapitału zagranicznego w różnych okresach i różnym stopniu korzystały wszystkie współczesne kraje gospodarczo rozwinięte. Korzystanie z pomocy bogatszych krajów poprzez pożyczki i kredyty stawało się niekiedy przyczyną olbrzymiego zadłużenia krajów korzystających z obcego kapitału. Również Polska korzystała z zagranicznych pożyczek i także ona nie uniknęła problemów związanych ze spłatą kredytów. Polska sięgnęła po kapitał zagraniczny w postaci kredytów dopiero na początku lat siedemdziesiątych, w okresie niewielkiego zadłużenia i dużej wiarygodności kredytowej na międzynarodowym rynku finansowym. Powodowało to łatwość dostępu do kredytów zagranicznych, które chętnie zaciągano planując przy ich pomocy zmniejszenie dystansu rozwojowego w stosunku do rozwiniętych krajów Zachodu. Niewłaściwe wykorzystanie kredytów oraz zbyt małe tempo wzrostu eksportu spowodowały, iż wskaźnik obsługi długu zaczął się szybko pogarszać. Pomimo tego Polska do 1980 roku wywiązywała się ze swych zobowiązań w stosunku do wierzycieli, płacąc w terminach raty kapitałowe jak również należne odsetki. Wykorzystywała jednak na ten cel poważną część nowo zaciągniętych kredytów zagranicznych. Kulminacyjnym punktem pogarszającej się sytuacji w zakresie spłaty długu było ogłoszenie w 1981 roku, iż Polska nie jest w stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań wobec wierzycieli. Nastąpiło więc niejako oficjalne przyznanie się, że kraj nasz wpadł w pułapkę zadłużenia. Celem niniejszego opracowania jest ukazanie historii i przyczyn powstania zadłużenia globalnego, sposobów walki z zadłużeniem oraz ukazania, jaki problem nadmiernego długu powstał, rozwijał się i w jaki sposób próbowano i nadal próbuje się go rozwiązać w Polsce.