Zbigniew Brzeziński - politolog, polityk, mąż stanu, wizjoner; jego wpływ na politykę Stanów zjednoczonych wobec Europy Środkowo-Wschodniej

Abstract

Centralną postacią niniejszej pracy jest Zbigniew Brzeziński – polityk, politolog, naukowiec, zagorzały obrońca demokracji, człowiek nie stroniący od mediów. Nie jest to jednak ani biografia, ani tym bardziej hagiografia. Praca stara się zaprezentować nie tylko postać tego człowieka, ale również, a może raczej jego poglądy i działalność. Na przestrzeni lat poglądy Z. Brzezińskiego ulegały pewnym modyfikacjom, ale umiejscowione w pewnym czasie historycznym zawsze dotykały najważniejszych elementów amerykańskiej polityki zagranicznej w stosunku do szeroko rozumianej przestrzeni Euroazjatyckiej. Faktycznym wstępem do pracy jest krótka biografia Z. Brzezińskiego pokazująca w zarysie przebieg jego kariery politycznej oraz dokonania na polu naukowo-literackim. W rozdziale pierwszym omówiona jest ewolucja poglądów Z. Brzezińskiego od początku jego kariery uniwersyteckiej, poprzez okres aktywnej działalności politycznej w najwyższych strukturach władzy Stanów Zjednoczonych, aż do roku 1989, kiedy to dochodzi do wielkiego przełomu we wschodniej części Europy, a w konsekwencji i w świecie. Przekonania opisane na podstawie książek tego męża stanu, takich jak „Europa bez podziałów”, „Cztery lata w Białym Domu”, „Plan gry USA-ZSRR”, czy „Myśl i działanie w polityce międzynarodowej poprzedzone są zwięzłym opisem tła historycznego lat 60’, 70’ i 80’ w odniesieniu głównie do stosunków amerykańsko-radzieckich i do spraw europejskich. Rozdział drugi - podobnie jak pierwszy - rozpoczyna się krótkim przybliżeniem wydarzeń z przełomu lat 80’ i 90’oraz zarysowaniem związków zachodzących pomiędzy USA i ich europejskimi sojusznikami a byłymi krajami bloku wschodniego i Rosją. Następnie, na podstawie książek – „Wielka szachownica”, „Bezład – polityka światowa na progu XXI wieku” oraz artykułów publikowanych w Gazecie Wyborczej, Rzeczpospolitej, Arkana, National Interest czy w Spotkaniach, omówione zostały poglądy i przewidywania Brzezińskiego co do roli kontynentu Euroazjatyckiego we współczesnym świecie i roli, jaką ma w tym świecie do odegrania Ameryka. Zakończenie jest próbą oceny treści wypowiedzi Zbigniewa Brzezińskiego i postawy, jaką prezentował on w czasie swej aktywności politycznej i publicystycznej, która notabene trwa do dzisiaj. W zakończeniu tym znalazło się również miejsce na wypowiedzi krytyczne wobec głoszonych przez Brzezińskiego poglądów. Przytoczone zostały opinie osób, które na co dzień stykają się z wielką międzynarodową polityką, jak Andrzej Wolicki, Daniel Vernet, Christoph Bertram, czy Timothy Garton Ash.