Analiza czynników ograniczających innowacyjność krajowych przedsiębiorstw od czasu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej

Abstract

Wpływ działania innowacji na konkurencyjność gospodarki nieustannie się zwiększa, co uwiarygodnia wizję powstania społeczeństwa informacyjnego. Wobec słabej innowacyjności polskiej gospodarki szanse na dogonienie państw Zachodu bez gromadzenia i przetwarzania wiedzy są małe. Autor dokonuje analizy barier uniemożliwiających przenikanie innowacji do gospodarki w otoczeniu biznesu oraz sfery nauki. Podejmuje także dialog o historycznie niskiej wartości kapitału społecznego i jej wpływie na innowacyjność przedsiębiorstw. Finansowanie innowacji nie trafia do potrzeb innowacyjnych firm, a nadmierna biurokracja utrudnia nie tylko implementowanie innowacji, ale już samą przedsiębiorczość. Dzisiaj państwo polskie wydaje ponad 4-krotnie więcej na koszty generowane przez biurokrację od kosztów finansowania badań rozwojowych. Wspieranie innowacyjności przedsiębiorstw sprowadza się do równego rozdawania pieniędzy pozostałych w funduszach unijnych, jednak duży strumień unijnych pieniędzy nie przekłada się na innowacyjność Polski w porównaniu z innymi państwami. Brakuje zachęt w postaci korzyści podatkowych i uregulowań prawnych pozwalających na zbliżenie nauki z biznesem. Za 1 dolara zainwestowanego w badania rozwojowe w Polsce można uzyskać tylko 2 centy ulgi podatkowej, podczas gdy w Czechach aż 27 centów. Charakterystyka obecnych trendów mierzona globalnymi rankingami wskazuje, że Polska gospodarka traci najwięcej w zakresie innowacji nawet wobec wciąż mniej konkurencyjnych gospodarek Litwy i Łotwy. Porównanie z tymi gospodarkami pokazuje, że specyficzną cechą polskiej gospodarki jest to, że jej konkurencyjność rośnie niewspółmiernie do jej innowacyjności. Przy utrzymaniu się obecnego stanu w perspektywie 2-3 lat Polska stanie się najmniej innowacyjną gospodarką Europy Środkowo-Wschodniej. O niewydolności systemu wsparcia innowacji świadczą nawet tak pionierskie przedsięwzięcia, jak przykład spółki Ammono.

The impact of innovation on competitivness of the economy is constantly increasing, which justfies emerging of the information society. Along with poor innovation of the Polish economy, the chances for catching-up the Western–Europe countries without the process of gaining and processing knowledge are small. The author analyses the barriers which slow down the transfer of innovation within the economy among business and the science. He also analyses weak social capital and it’s influence on innovativeness of companies. Financing of the innovation does not meet basic needs of the firms while bureaucracy is expanding. It hinders not only the process of implementing innovation but also enterpreneurship. Nowadays the Polish country spents over 4 times more on dealing with the costs of bureaucracy than on the costs of financing research & development. Supporting innovative companies is designed to allocate the European Union funds equally but the large flow of EU-grants does not improve the Polish innovation level index. Poland is lacking tax-law incentives which would encourage business to cooperate with science. For example, for 1$ invested in Poland the company can get only 2 cents tax benefit while in Czech Republic it is 27 cents. The characteristics of the actual trends shows Poland is losing in comparison to all Eastern Europe economies in categories of innovation, even to Latvia and Lithuania. Compared with those economies Polish economy proves its low connection between competitiveness and innovation. Forecasts for recent 2-3 years predict Poland as the least innovative economy of the Central–Eastern Europe. Ineffective innovation support system is illustrated with the case of the Ammono company.