Percepcja postaw rodzicielskich a kompetencje społeczne u młodzieży

Abstract

Głównym celem pracy było rozstrzygnięcie następujących kwestii: Czy istnieje związek pomiędzy percepcją postaw rodzicielskich przez młodzież a ich ogólnym poziomem kompetencji społecznych oraz jego komponentów? Czy w grupach młodzieży o wysokim i o niskim poziomie kompetencji społecznych występują różnice pod względem percepcji postaw rodzicielskich? Kwestie te rozstrzygnięte zostały w badaniach 220 osób (114 dziewcząt i 106 chłopców) w wieku od 16 do 19 lat, z zastosowaniem Skal Postaw Rodzicielskich w opracowaniu M. Plopy oraz Kwestionariusza Kompetencji Społecznych autorstwa A. Matczak. Wyniki badań potwierdziły częściowo hipotezę o istnieniu związku pomiędzy percepcją postaw rodzicielskich przez młodzież a jej ogólnym poziomem kompetencji społecznych oraz jego komponentów. Stwierdzono dodatnie korelacje między pożądanymi postawami takim jak akceptacja, autonomia oraz ujemne postaw niewłaściwych takich jak nadmierne ochranianie, wymagania, niekonsekwencja z ogólnym poziomem kompetencji oraz jego komponentów. Dodatni związek wystąpił pomiędzy postawami niewłaściwymi ochraniania i nadmierne wymagania a asertywnością, jako komponentem kompetencji społecznych w grupie synów. Osoby o wysokim ogólnym poziomie kompetencji społecznych i jego komponentów różnią się od osób o niskim poziomie pod względem percepcji postaw rodzicielskich. Młodzież o wysokich kompetencjach spostrzega postawy akceptacji-odrzucenia i autonomii jako bardziej intensywne, natomiast w percepcji osób o niskich kompetencjach stwierdzono większe nasilenie postaw niewłaściwych: ochraniania oraz postawy nadmiernie wymagającej.

The main aim of this study was to determine the following: Is there a relationship between perception of parental behavior by adolescents and their overall level of social competence and its components? Are in the youth groups with high and low levels of social competence differences in the perception of parental attitudes? These issues have been resolved in the research of 220 people (114 girls and 106 boys) using the Scale of Parental Attitude from M. Plopy ‘s scientific description and the Social Competence Questionnaire by A. Matczak. The results partially confirmed the hypothesis of the connection between perception of parental behavior by adolescents and its overall level of social competence and its components. There was a positive correlation between the desirable attitudes such as acceptance, autonomy and a negative correlation of inappropriate behavior such as over- protecting, requirements, inconsistency with the overall level of competence and its components. Positive correlation occurred between inappropriate attitudes of protecting and between excessive demands and assertiveness, as a component of social competence among children. People with high general level of social competence and its components are different from those with a low level in terms of perceptions of parental attitudes. Highly qualified Young perceives the attitude of acceptance-rejection and self-governance as a more intense, whereas the perception of people with low competence had a greater intensity of inappropriate behavior: protecting and over-demanding attitude.