Polityka informacyjna rządów Ukrainy i Japonii po incydentach atomowych w Czarnobylu i Fukushimie

Abstract

Niniejsza praca będzie próbą porównania głównych tendencji w polityce informacyjnej rządów Związku Radzieckiego i Japonii po incydentach w elektrowniach atomowych w Czarnobylu i Fukushimie, przez pryzmat stopnia realizacji podstawowych praw człowieka na podstawie prawa do życia, zdrowia, wolności i bezpieczeństwa osobistego, a także informacji. Teza pracy brzmi: rząd Związku Radzieckiego starał się zataić katastrofę, a gdy okazało się to niemożliwe, próbował zmniejszyć jej rozmiary. Władze japońskie przekazywały informacje zgodne z prawdą. Działania władz radzieckich można zatem określić jako łamanie podstawowych praw człowieka, a japońskich – jako ich przestrzeganie. W celu potwierdzenia lub obalenia poniższej tezy dokonano analizy zakresu gwarancji poszczególnych praw człowieka w konstytucjach obu krajów. Stopień ich realizacji określono poprzez analizę i interpretację komunikatów medialnych, publikowanych w przypadku katastrofy w Czarnobylu w okresie od 26 kwietnia do 31 grudnia 1986 r., ze szczególnym uwzględnieniem prasy, a także badanie porównawcze dotyczące sposobu przekazania informacji na temat katastrofy w poszczególnych pismach. Ze względu na ograniczony dostęp do archiwów mediów radzieckich, ich analiza będzie miała charakter fragmentaryczny, zaś dodatkowych danych dostarczy badanie treści artykułów w wybranej prasie polskiej i czechosłowackiej, ze szczególnym uwzględnieniem nawiązań do mediów sowieckich, a także analiza dostępnych w Internecie fragmentów prasy radzieckiej oraz odtajnionej korespondencji politycznej. W ostatniej części badawczej porównano zgodność faktów z informacjami publikowanymi przez prasę. Wnioski pozwolą na sformułowanie konkluzji dotyczących strategii polityki informacyjnej rządu radzieckiego. Analiza polityki informacyjnej rządu japońskiego po katastrofie w elektrowni Fukushima zostanie natomiast przeprowadzona na podstawie badania zawartości dwóch gazet elektronicznych. Obejmie ono teksty publikowane pomiędzy 11 marca a 31 grudnia 2011 r. W tym przypadku próba porównania zgodności faktów z informacjami zamieszczanymi w prasie odbędzie się poprzez zestawienie komunikatów prasowych z danymi zamieszczonymi na portalach internetowych ministerstw Japonii. Przeprowadzona analiza w sposób wyczerpujący potwierdziła tezę niniejszej pracy, zgodnie z którą władze Związku Radzieckiego próbowały zataić wystąpienie katastrofy, a gdy okazało się to niemożliwe, starano się zminimalizować jej rozmiary.