Finanse jednostki samorządu terytorialnego na przykładzie miasta Nowego Targu w latach 2001-2005

Abstract

Okres lat dziewięćdziesiątych charakteryzuje się głębokimi przeobrażeniami, które obejmują wiele aspektów funkcjonowania państwa polskiego, przemiany te mają charakter społeczny, polityczny i przede wszystkim ekonomiczny. Działania te kształtują proces transformacji systemowej. W Polsce proces transformacji systemu gospodarczego wymagał istotnej zmiany w systemie władz publicznych. Silnie scentralizowany do roku 1999 system rządzenia krajem pociągał za sobą konieczność zmiany władz publicznych. Zintegrowany system budżetowy, nie pozostawiał wiele swobody finansowej władzom lokalnym. System dochodów jednostek samorządu terytorialnego wymaga krytycznej oceny. Analiza obecnego systemu prowadzi do wniosku o potrzebie gruntownej jego reformy. Obecna struktura dochodów wykazuje duże zróżnicowanie na poszczególnych szczeblach samorządu. Szczeble ponadgminne, a zwłaszcza powiat, wykazują niewielkie dochody własne – w ich dochodach dominują subwencje i dotacje. Dochody własne tych jednostek składają się gównie z niewielkich procentowo udziałów w podatkach dochodowych, przy czym konstrukcja udziałów pozbawia samorządy jakiegokolwiek władztwa podatkowego w zakresie tych podatków. Zaliczenie udziałów w podatkach państwowych ma zatem znaczenie formalne i nie ma ono cech formułowanych na gruncie teoretycznym w odniesieniu do kategorii dochodów własnych. Niniejsza praca jest próbą ukazania finansów jednostki samorządu terytorialnego, zarówno z punktu widzenia założeń, jak i praktyk. Jej zakres obejmuje całość zagadnień normujących finanse samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem kierunków reform i proponowanych zmian systemu finansowania i systemu podatkowego jednostek samorządu terytorialnego.Celem pracy jest zatem przedstawienie systemu finansowego jednostki samorządu terytorialnego, na przykładzie Gminy Miasta Nowy Targ, która odpowiedzialna jest za kształtowanie lokalnej polityki finansowej i za właściwe wykorzystanie powierzonej jej samodzielności.