Zachowek na gruncie polskiego prawa spadkowego

Abstract

Praca ukierunkowana jest na kompleksowe ujęcie problematyki zachowku, jaki został uregulowany w polskim systemie prawa spadkowego. Po drugie ma na celu podjęcie próby oceny trafności, zasadności i poprawności przyjętej aktualnie regulacji, a w miarę możliwości również wskazania propozycji zmian, jakim instytucja ta powinna zostać poddana, aby pełniła ona swoje funkcje w sposób optymalny. Rozważania w ramach niniejszej pracy, co do zasady, mają charakter dogmatyczno-prawny. Jedynie wyjątkowo, tam gdzie było to niezbędne, wprowadzone zostały elementy prawno-porównawcze, czy też historyczno-prawne. Nieco większe znaczenie odegrały elementy empiryczne, albowiem w ramach pracy omówiony został – na podstawie przeprowadzonych badań – problem ilości i jakości spraw o zachowek. Powyższy dobór metod badawczych uzasadniony jest celem niniejszej pracy. W niniejszej pracy uwzględniono aktualny stan piśmiennictwa oraz orzecznictwa. Skupiono się także na przedstawieniu tych rozwiązań, które obecnie są przyjmowane i akceptowane jako bezsporne. Praca uwzględnia dorobek literatury, orzecznictwa oraz stan prawny na dzień 30 czerwca 2011 r. Zachowek wywołuje wiele różnych, rozległych skutków, które dotykają nie tylko zobowiązanego i uprawnionego z tego tytułu, ale również osób trzecich. W przypadku tych pierwszych zachowek kształtuje ich prawa i obowiązki w sposób bezpośredni. Zachowek powoduje również konieczność zaangażowania się podmiotów zewnętrznych takich jak organy podatkowe, których celem jest wyegzekwowanie należnego podatku. W związku z powyższymi rozważaniami należy uznać, iż zachowek wywołuje niebagatelny wpływ na kształtowanie się całego systemu prawa spadkowego, a co istotniejsze na kształtowanie się relacji rodzinnych oraz majątkowych.