Abstract:
Przed 1990 rokiem gmina była tylko jednostka podziału administracyjnego państwa polskiego. W mentalności PRL-owskiej administracji nie było mowy o samorządności, która oznaczałaby oddanie części władzy mieszkańcom wspólnot samorządowych. Centralne kierowanie krajem nie sprawdzało się w rozwiązywaniu problemów społeczeństwa, gdyż stopień ich znajomości przez władze był bardzo niski. Przeprowadzona po wielu trudnościach zaraz po demokratycznym przełomie w 1989 roku reforma, sprawiła, iż gmina stała się wyposażoną w osobowość prawną wspólnotą ludzi zamieszkujących ten wyodrębniony obszar. Od 1990 roku do kompetencji tej jednostki samorządu terytorialnego należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym. Na mocy ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie terytorialnym, nadano osobowość prawną gminom, określono ich zakres działania, wyposażono w mienie komunalne i określono źródła dochodów. Warto wskazać, że sama konieczność decentralizacji środków publicznych nie budzi wątpliwości, natomiast gmina jako samorząd napotyka na wiele trudności w pozyskiwaniu środków finansowych. Najnowszą regulacją dotyczącą finansów jednostek terytorialnych jest ustawa z dnia 13 listopada 2003 roku o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Wprawdzie ustawa ta przyniosła wiele korzystnych uregulowań prawnych, jednak system finansów samorządowych w Polsce nie ma jeszcze ostatecznego kształtu i wymaga jeszcze wielu usprawnień. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie funkcjonowania gminy jako samorządowej jednostki organizacyjnej, jej gospodarki finansowej, analizowanie przez różne pryzmaty pozyskiwanych przez nią funduszy oraz dokonanych wydatków w 2005 roku i porównywanie ich z zeszłymi latami tj. 2003 i 2004.