Wypalenie zawodowe a radzenie sobie ze stresem przez nauczycieli szkół gimnazjalnych

Abstract

Współcześnie, zjawisko wypalenia zawodowego stało się niezwykle powszechne i coraz częściej problem ten dotyczy nie tylko przedstawicieli zawodów społecznych ale pracowników wszystkich profesji. Syndrom wypalenia zawodowego traktuje się jako naturalną konsekwencję rozwoju cywilizacji a także coraz trudniejszych i stresujących warunków pracy. Realizowany projekt badawczy dotyczy związków pomiędzy wypaleniem zawodowym a zachowaniami zaradczymi u nauczycieli szkół gimnazjalnych. Został on zrealizowany przy użyciu następujących metod badawczych: Kwestionariusza Wypalenia Zawodowego (MBI) Ch. Maslach, Kwestionariusza Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych (CISS) N. S. Endlera oraz J. D. A. Parker oraz Wielowymiarowego Inwentarza do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem (COPE) Ch. Carvera, M. Scheiera i J. Weintraub a także Arkusza personalnego własnej konstrukcji. W badaniach wzięło udział 68 nauczycieli, z czego osiem kwestionariuszy zostało odrzuconych, ponieważ nie spełniały kryteriów kompletności lub poprawności. Do analizy statystycznej i psychologicznej wzięto 60 poprawnie wypełnionych zestawów metod. W tej grupie było 21 mężczyzn i 39 kobiet. Rezultaty przeprowadzonych badań pozwalają na wyciągnięcie następujących wniosków końcowych: nauczyciele szkół gimnazjalnych o wysokim poziomie wypalenia zawodowego preferują unikowo-ucieczkowe oraz emocjonalne style radzenia sobie ze stresem w porównaniu z nauczycielami o niskim poziomie wypalenia. Natomiast nauczyciele szkół gimnazjalnych o niskim poziomie wypalenia zawodowego charakteryzują się wyższą aktywnością zaradczą w porównaniu z nauczycielami o wysokim poziomie wypalenia.

Today, the phenomenon of burnout became extremely common, what is more this problem concerns not only social workers but workers of all professions as well the syndrome of burnout is treated as a natural consequence of the development of civilization as well as the increasingly difficult and stressful working conditions. This research project concerns the answer to the question of the relationship between burnout and corrective behavior among secondary school teachers. It was carried out using the following test methods: Burnout Questionnaire (MBI) Ch. Maslach, Questionnaire of Coping with Stressful Situations (CISS) N. S. Endler and J. D. A. Parker and the Multidimensional Inventory for Measuring Coping with Stress (COPE) Ch. Carver, M. Scheier and J. Weintraub and the own personal sheet. The study involved 68 teachers, eight questionnaires were rejected because they did not meet the criteria for the completeness or correctness. 60 correctly completed sets were taken for statistical and psychological analysis. In this group there were 21 males and 39 females. The results of the research allow to draw the following conclusions: The teachers of secondary schools, with a high level of burnout prefer to avoid-escape and emotional ways of coping with stress in comparison with teachers with low level of job burnout. On the other hand teachers of secondary schools with low level of burnout characterized by higher remedial activeness in comparison with teachers with high level of burnout.