Empatia a postawy młodzieży uczącej się wobec osób niepełnosprawnych

Abstract

Empatia jest zdolnością odczuwania stanów emocjonalnych, jak również umiejętnością przyjmowania perspektywy innych ludzi. Z kolei pojęcie postawy jest ściśle związane z aspektem zarówno społecznym, jak i indywidualnym. Niepełnosprawność jest zagadnieniem związanym z obniżonym stanem sprawności jednostki, który powoduje utrudnienie w funkcjonowaniu fizycznym, psychicznym i społecznym. Celem niniejszej pracy jest ustalenie, jak empatia wpływa na postawy wobec osób niepełnosprawnych. Program badawczy, zaprezentowany w opracowaniu został zrealizowany za pomocą Kwestionariusza Empatii Osobowej (KEO) autorstwa Zenona Uchnasta, Skali Postaw Wobec Osób Niepełnosprawnych autorstwa Andrzeja Sękowskiego oraz Arkusza Personalnego własnej konstrukcji. W badaniach wzięło udział 140 uczniów ze szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych powiatu nowosądeckiego i dębickiego w wieku od 13 do 19 lat. Przeprowadzone badania oraz analiza wyników pozwala na wyciągnięcie następujących wniosków: wysoki Ogólny Wskaźnik Empatii (OWE) nie koreluje z pozytywnymi postawami wobec niepełnosprawnych, wysoki wskaźnik Empatii Osobowej (EmO) koreluje z pozytywnymi postawami wobec osób niepełnosprawnych, Życzliwość Warunkowa (ŻW) oraz Wspieranie Innych (WI) koreluje z pozytywnymi postawami, natomiast nie stwierdza się korelacji między Życzliwością Spontaniczną (ŻS) i Wyczuciem Sytuacji (WS) a pozytywnymi postawami wobec niepełnosprawnych.

Empathy is the capacity to experience emotional states, as well as the ability to adopt the perspective of other people. What's more, the concept of attitude is closely related to the aspect of both social and individual. Disability is an issue associated with reduced individual performance status, which causes hindrance in the functioning of the physical, mental and social. The aim of this study is to determine how empathy affects on attitudes towards people with disabilities. The research program, presented in the study was carried out using Personal Empathy Questionnaire (KEO) by Zenon Uchnast, Sękowski’s Scale of Attitudes Towards the Handicapped (SPWON) by Andrzej Sękowski and Personal Questionnaire prepared by the author. The study involved 140 students from secondary schools and high schools from the district of Nowy Sącz and Dębica in age from 13 to 19 years. The study and analysis of the results allows to draw the following conclusions: a high Overall Rate of Empathy (OWE) does not correlate with positive attitudes towards disabled people, high rates of Personal Empathy (EmO) correlates with positive attitudes towards disabled people, Conditional Kindness (ŻW) and Supporting Others (WI) correlates with positive attitudes, but there is no evidence of a correlation between Spontaneous Kindness (ŻS) and Sense of the Situation (WS) and positive attitudes towards people with disabilities.