Osobowościowe korelaty stylów radzenia sobie ze stresem u młodzieży

Abstract

Celem niniejszej pracy było wykazanie współwystępowania cech osobowości ze stylami radzenia sobie ze stresem u młodzieży za pomocą przeprowadzonych badań własnych. Badaniem objęto 240 osób, w tym 120 dziewcząt i 120 chłopaków, w wieku od 16 do 18 lat. Zastosowano następujące metody psychologiczne: Inwentarz Osobowości NEO – PI –R autorstwa Costy i McCrae, Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych CISS Endlera i Parkera, a także Wielowymiarowy Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem – COPE, którego autorami są Carver, Scheier i Weintraub. Sformułowano hipotezy badawcze, które sprawdzono za pomocą analiz statystycznych, w tym analizy korelacji, a także analizy istotności różnic międzygrupowych. Dotyczyły one m.in. związku cech osobowości ze stylami oraz strategiami radzenia sobie ze stresem oraz różnic płciowych w zakresie ich stosowania. Uzyskane wyniki potwierdziły główną hipotezę o występowaniu powiązań między cechami osobowości a stylami radzenia sobie ze stresem u adolescentów. Tak więc, cechy osobowości, w sposób istotny współwystępują z określonymi stylami oraz strategiami radzenia sobie ze stresem u badanej młodzieży. Zaobserwowano dodatnią korelację między Neurotycznością a stylem skoncentrowanym na emocjach, a także negatywny związek tej cechy z zadaniowym stylem radzenia sobie. Dodatnia korelacja występuje również pomiędzy Ekstrawertycznością a poszukiwaniem kontaktów towarzyskich, a także między Sumiennością i stylem skoncentrowanym na zadaniu. Wyniki dostarczyły także informacji o pewnym zróżnicowaniu preferencji w wyborze stylów oraz strategii radzenia sobie ze względu na płeć. Dla badanych dziewcząt w sytuacji stresu najbardziej charakterystyczne jest unikanie myślenia i przeżywania tej sytuacji. Natomiast chłopaków cechuje koncentracja na własnych emocjach.

The aim of the study was to prove connections between personality and coping with stress among adolescents. The study involved 240 adolescents, including 120 women and 120 men, aged from 16 to 18 years old. The following psychological methods were used in the study: Revised NEO Personality Inventory (NEO – PI – R) by Costa and McCrae, Coping Inventory for Stressful Situations by Endler and Parker and COPE Scale by Carver, Scheier and Weintraub. The formulated hypotheses was verified by means of statistical analysis, including correlation analysis, and analysis of the significance of differences between groups. These have included connections of personality traits with the styles and strategies of coping with stress and gender differences. The results confirmed the main hypothesis of the existence of links between personality traits and styles of coping with stress in adolescents. Thus, personality traits significantly co-occur with specific styles and strategies for coping with stress in young people. There was a positive correlation between Neuroticism and emotion coping and the negative association of the characteristics of the task coping. A positive correlation also occurs between Extraversion and avoidance coping – social diversion, as well as between Conscientiousness and task coping. The results also provided information about gender differences in stress coping styles and strategies. The most typical for the surveyed young women in situations of stress is avoidance of thinking and experiencing that situation. In contrast, young men are concentrated on their own emotions.