Radzenie sobie ze stresem przez jedynaków

Abstract

Niniejsza praca dotyczy sposobów radzenia sobie ze stresem przez jedynaków. Ma ona charakter teoretyczno-empiryczny. Celem tej pracy było określenie stylów i strategii radzenia sobie ze stresem przez jedynaków. Badaną grupę 160 osób stanowiła młodzież licealna w wieku 16-19 lat. W badaniu zostały wykorzystane następujące metody: Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych CISS N.S. Endlera i J.D.A. Parkera, Wielowymiarowy Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem COPE Ch. Carvera, M. Scheiera i J. Weintraub oraz Arkusz personalny własnej produkcji. Zebrany materiał empiryczny został poddany analizie statystycznej i psychologicznej. Z analiz, które zostały przeprowadzone wynika, iż występują istotne różnice w stylach i sposobach radzenia sobie ze stresem pomiędzy jedynakami, a niejedynakami. Osoby posiadające rodzeństwo charakteryzuje podejmowanie działań w celu zwalczania stresu. Natomiast jedynacy zaprzestają działań w sytuacjach stresowych. Takie same wyniki uzyskane zostały porównując osobno grupę kobiet i mężczyzn. Niejedynacy, będący w grupie mężczyzn częściej stosują styl skoncentrowany na unikaniu oraz poszukują kontaktów społecznych aby załagodzić objawy stresu. Charakteryzuje ich również unikanie konkurencyjnych działań oraz powstrzymywanie się od nich. Jedynaczki zaś charakteryzuje odwracanie uwagi i zaprzestanie działań, kiedy mają do czynienia ze stresującą sytuacją. W ich wypadku pojawia się również tendencja do poszukiwania wsparcia instrumentalnego. Istotne są dla nich rady i informacje ze strony innych.

The following thesis describes ways of coping with stress by single children. Being both theoretical and empirical, it aims to determine styles and strategies of coping with stress by single children. The study group consisted of 160 secondary school students aged 16-19. The following methods were used in the study: Coping Inventory for Stressful Situations (CISS) by N.S. Endler and J.D.A. Parker, Multidimensional Coping Inventory (COPE) by Ch. Carver, M. Scheier and J. Weintraub and the author’s own questionnaire. The collected empirical material was analyzed statistically and psychologically. The conducted analyses show that there are significant differences in styles and ways of coping with stress between only children, and those with siblings. Children with siblings take action to combat stress, whereas those without cease their activities in stressful situations. The same results were obtained by comparing separately a group of women and men. Boys with siblings often use a style focused on avoidance and seek social contacts to alleviate stress symptoms. They also avoid competitive activities and abstain from them. Only girls tend to distract their attention and cease activities when dealing with a stressful situation. In their case there is also a tendency to seek instrumental suport, since advice and information from other people is vital for them.