Percepcja postaw rodzicielskich a style rozwiązywania konfliktów rówieśniczych przez osoby w wieku dorastania

Abstract

Dorastanie jest okresem obfitującym w konflikty, szczególnie z rówieśnikami. Adolescenci będąc ich uczestnikami stosują wiele różnorodnych strategii postępowania (Borecka-Biernat, 2010). Ich dobór w dużej mierze zależy od doświadczeń w relacjach z rodzicami (Tyszkowa, 1986). W celu zweryfikowania hipotez badawczych, zakładających występowanie relacji pomiędzy poszczególnymi postawami rodzicielskimi, a stosowanymi przez młodzież stylami rozwiązywania konfliktów rówieśniczych, wykorzystano metody: Skalę Postaw Rodzicielskich w opracowaniu M. Plopy oraz Kwestionariusz Stylów Rozwiązywania Konfliktów autorstwa B. Kłusek-Wojciszke. Badaną grupę stanowiło 240 uczniów drugich klas gimnazjów, w tym 120 dziewcząt i 120 chłopców w wieku 13-14 lat. Na podstawie uzyskanych wyników zostało w pełni potwierdzone założenie, iż postawy rodzicielskie określane przez M. Ziemską (1973) jako właściwe, a więc: akceptacja i autonomia współwystępują ze stylami rozwiązywania konfliktów nastawionymi na współpracę i kompromis. Natomiast postawy niewłaściwe, do których zalicza się nadmierne ochranianie i nadmierne wymagania mają związek ze stylami opartymi o rywalizację oraz unikanie sytuacji konfliktowej. Ponadto, osoby o wyższym nasileniu rywalizacji w porównaniu z osobami o niższej intensywności stosowania tego stylu, spostrzegają rodziców jako mniej akceptujących, ale bardziej niekonsekwentnych. Z kolei osoby o wyższym natężeniu stylu dostosowującego się, doświadczają ze strony rodziców postawy bardziej ochraniającej, w porównaniu z osobami o niższym nasileniu stosowania tego stylu.

Adolescence is the period rich in conflicts especially with peers. Adolescents are the participants of them and use various strategies of behaviour in such situations Their choice depends on the experience in relations with parents. In order to identify the research hypothesis, which assume existing relations between parental attitudes and styles of peers’ conflicts resolution used by the young, the following methods were used: The Scale of Parental Attitudes worked out by M. Plopa and The Questionnaire of Conflicts Resolution Styles by B. Kłusek-Wojciszke. The studied group were 240 learners of the second class of junior high school, 120 girls and 120 boys aged 13 or 14. On the basis of obtained results, it was deeply confirmed that parental attitudes defined by M. Ziemska (1973) are appropriate, so: acceptation and autonomy coexist with styles of conflicts resolution which aim at cooperation and compromise. However, inappropriate attitudes are exaggerated protection and requirements which have connection with styles based on competition and avoiding conflict situations. What is more, people with a much higher intensity of competition in comparison with people with relatively lower intensity of this style, perceive their parents as less approving but more inconsistent. Nevertheless, people with higher intensity of adapting style experience more protective attitude from their parents, in comparison with those with less intensity of using this style.