Radzenie sobie ze stresem a poczucie jakości życia u pracowników opieki paliatywnej

Abstract

Praca ma charakter teoretyczno – empiryczny. Podjęty program badawczy skoncentrowany jest na analizie zależności zachodzących pomiędzy radzeniem sobie ze stresem a poziomem poczucia jakości życia u pracowników opieki paliatywnej. Badaniami objęto grupę 82 pielęgniarek w przedziale wiekowym od 24 do 55 lat, pracujących w Oddziale Paliatywnym, Onkologicznym lub w Hospicjum. W badaniach wykorzystano następujące metody: Kwestionariusz Poczucia Jakości Życia Straś – Romanowskiej, Kwestionariusz COPE do pomiaru strategii radzenia sobie ze stresem Carvera i in., Kwestionariusz CASP – 19 do badania jakości życia Higgsa i in. oraz Arkusz personalny własnej konstrukcji. Zebrany materiał empiryczny poddano analizie statystycznej i psychologicznej. Z przeprowadzonych analiz wynika, że personel paliatywny o wyższym poczuciu jakości życia radzi sobie ze stresem, poprzez wykorzystanie strategii skoncentrowanych na problemie (aktywne radzenie sobie, planowanie, pozytywne przewartościowanie) oraz na emocjach (poszukiwaniu wsparcia emocjonalnego i zwrotowi ku religii). Ponadto, pielęgniarki opieki paliatywnej o niższym poziomie dobrostanu psychicznego preferują mało efektywne strategie zaprzeczania, odwracania uwagi od problemu, zaprzestania działań oraz zażywanie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych. Zrealizowany program badawczy z udziałem pracowników opieki paliatywnej dostarczył wyników, które posiadają zarówno wartość poznawczą, jak i aplikacyjną. Stwierdzone powiązania mogą być wykorzystane w pracy psychologicznej i terapeutycznej obejmującej pielęgniarki opieki paliatywnej z ryzykiem wystąpienia symptomów zespołu wypalenia zawodowego.

Work is a theoretical – empirical in nature. The research is focused on the analysis of the relationship between coping and the level of quality of life among palliative care workers. The study involved 82 nurses aged 24 to 55 years, working in the Department of Palliative, Oncology and Hospice. It was based on a set of the following methods: The Straś – Romanowska Quality of Life Inventory, COPE Questionnaire by Carver et al., CASP-19 Scale of quality of life by Higgs et al. and own personal sheet structure. The collected empirical material was analyzed statistically and psychologically. Analyses show that the palliative staff with a higher sense of quality of life copes with stress by using strategies focused on the problem (active coping, planning, positive reinterpretation) and emotions (seeking social support – emotional and turning to religion). In addition, palliative care nurses with a lower levels of psychological well – being prefer the less effective strategies of denial, distraction from the problem, behavioural disengagement and use of drugs or alcohol. Carried out a research program involving palliative care workers has not only provided results of cognitive values but also the value of application. Identified dependencies can be used in psychological and therapeutic work with palliative care nurses at risk of burnout syndrome symptoms.