Księgi wieczyste jako rejestr publiczny

Abstract

Praca ma na celu omówienie rejestru publicznego jakim są księgi wieczyste. Zasady i funkcje związane z księgami wieczystymi nadają temu rejestrowi szczególny walor, odróżniający go od innych rejestrów publicznych stanowiąc przyczynę, dla której instytucja ksiąg wieczystych jest podstawą obrotu prawnego nieruchomościami. Rozdział pierwszy poświęcony zostanie zagadnieniom związanym z rozwojem historycznym ksiąg wieczystych, będących rejestrem publicznym, który miał znaczący wpływ na ukształtowany obecnie model rozwiązań prawnych, poruszone zostaną kwestie ogólne dotyczące ksiąg wieczystych związane z ich celami i funkcjami, prowadzeniem ksiąg wieczystych, ich informatyzacją i budową. W rozdziale drugim omówiony zostanie ustrój ksiąg wieczystych w kontekście zmienionej ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Przedstawiona zostanie charakterystyka ograniczonych praw rzeczowych, które mogą zostać ujawnione w księdze wieczystej oraz omówione zostaną zagadnienia związane z domniemaniami wynikającymi z wpisu do księgi wieczystej poprzez wyjaśnienie istoty domniemań, ich charakteru oraz zakresu. W rozdziale trzecim omówione zostaną pojęcie i rodzaje wpisów do ksiąg wieczystych oraz ich znaczenie. Omówione zostaną również rodzaje orzeczeń w postępowaniu wieczytoksięgowym, a szczególna uwaga poświęcona zostanie podstawowej i występującej tylko w omawianym postępowaniu formie orzeczenia jaką jest wpis. Księgi wieczyste pomimo licznych słów krytyki stanowią rejestr publiczny praw na nieruchomościach i praw z nimi związanych, którego trudno nie docenić w dobie gospodarki rynkowej. Analizując funkcjonowanie ksiąg wieczystych od okresu powojennego do chwili obecnej, trudno uciec przed smutną refleksją, że nie udało się w tym czasie wypracować takich instrumentów wykonawczych, które gwarantowałyby pełną wiarygodność ksiąg wieczystych.