Ewolucja politycznej roli i znaczenia sił zbrojnych Republiki Turcji w XX i XXI wieku

Abstract

Praca koncentruje się na roli i znaczeniu armii dla funkcjonowania Republiki Turcji w XX i XXI wieku. Kolejne części będą stanowić próbę wyjaśnienia źródeł pozycji sił zbrojnych w systemie politycznym i społeczeństwie, zrekonstruują istotne momenty ewolucji roli armii oraz postarają się odpowiedzieć na pytanie o jej miejsce w niedalekiej przyszłości. Klamrą spinającą całość studium będzie twierdzenie, że tureckie siły zbrojne były najważniejszym graczem politycznym XX-go wieku, natomiast w obecnym stuleciu, mimo pewnego spadku znaczenia, wciąż cieszą się wystarczająco silną pozycją, by móc nadal wpływać na proces decyzyjny. Punktem wyjścia dla właściwej analizy będzie określenie miejsca i roli armii w zależności od typu reżimu politycznego. W związku z tym, że zarówno ustawodawstwo jak i praktyka systemowa w Turcji wykazują tendencję do cyklicznego manewrowania między rozwiązaniami charakterystycznymi dla państw autorytarnych a bliskimi modelom demokracji, badacze tematu natrafiają na poważną trudność w jednoznacznym sklasyfikowaniu systemu politycznego Republiki. Celem pracy nie jest próba rozwiązania tego problemu, a jedynie wskazanie pewnych elementów obu reżimów, istotnych z punktu widzenia dalszych rozważań nad naturą relacji cywilno-wojskowych w Turcji.