Pius XII wobec dynamiki sytuacji europejskiej 1939-1958

Abstract

Niniejsza praca skupia się na wybranych aspektach międzynarodowej działalności papieża Piusa XII i będącego pod jego kierownictwem Kościoła Rzymskokatolickiego, które zdają się posiadać znaczenie szersze niż tylko doraźne, czy bieżące – bo dość wyraźnie związane z realiami procesu formującego również dzisiaj polityczny obraz, zarówno kontynentu europejskiego, jak i ewolucji globalnej. W pierwszej części pracy omówiona została działalność Piusa XII podczas drugiej wojny światowej. Stanowi ona rekapitulację wysiłków papieża na rzecz jak najszybszego przywrócenia pokoju, bądź przynajmniej do ograniczenia zasięgu konfliktu, wraz z jego reakcją na szybko zmieniającą się dynamikę wydarzeń, która u swego końca doprowadziła do całkowicie nowej sytuacji geopolitycznej w Europie. Druga część pracy rekapituluje zmagania Piusa XII z sytuacją, która promując Rosję Sowiecką do roli supermocarstwa odgrywającego pierwszoplanową rolę w kształtowaniu ładu powojennego, światowego, przede wszystkim europejskiego, zarazem degradowała stosunki międzynarodowe, wywieraną przez ład ów presją. W tej więc części praca prezentuje z jednej strony papieską wizję koncepcji w swoim sednie materialistycznej, bo opartej o zasadę równowagi militarnego odstraszania i nie tylko stabilizującej reżimy podporządkowane komunistycznej Rosji Sowieckiej, ale też szantażem nowej katastrofy militarnej koślawiącej perspektywę rozwojową również świata niekomunistycznego. Z drugiej zaś strony omawia ona koncepcję chrześcijańską, uzewnętrzniającą się w działaniach Piusa XII. To właśnie ta koncepcja determinowała specjalny charakter podejścia papieża do problematyki pokojowej współpracy międzynarodowej, w szczególności jej instytucjonalnego wymiaru, a w tym do rodzących się idei Wspólnot Europejskich. I to tej właśnie sprawie: stosunkowi Piusa XII do pierwocin instytucjonalnej integracji Europy poświęcona jest ostatnia, trzecia część pracy.