Osobowościowe korelaty nieśmiałości u młodzieży szkolnej

Abstract

Praca ma charakter teoretyczno-empiryczny. Podjęty program badawczy skoncentrowany jest na analizie osobowości-obrazu siebie u młodzieży o różnym nasileniu nieśmiałości, jak również na poszukiwaniu powiązań obrazu siebie z nieśmiałością. Najistotniejszym elementem struktury osobowości pod względem funkcjonowania jednostki jest obraz siebie (Siek, 1980). S. Siek uważa, iż obraz siebie odgrywa bardzo ważną rolę w procesie integracji oraz utrwalania osobowości. Ponadto zapewnia trwałość oraz sprawia, że zachowania człowieka mogą być powtarzalne (1984, za: Parchomiuk, 2006). Dodatkowo zapewnia właściwe przystosowanie jednostki oraz warunkuje dojrzałe reakcje (Siek, 1980). Nieśmiałość staje się coraz bardziej powszechnym zjawiskiem. U adolescentów, których osobowość przez cały czas podlega wpływom środowiska problem ten wydaje się być bardzo istotny, gdyż skutkuje w przyszłości różnorodnymi konsekwencjami. Osobowość człowieka kształtuje się przez całe życie od momentu poczęcia i podlega rozmaitym wpływom, co przekłada się na sposób i jakość funkcjonowania człowieka w życiu. Wiele różnorakich czynników może przyczynić się do wystąpienia nieśmiałości, począwszy od czynników genetycznych, po szeroko rozumiane wpływy środowiskowe. Nieśmiałość powoduje wiele trudności przejawiających się w wielu aspektach funkcjonowania człowieka. W dzisiejszych czasach zdominowanych przez indywidualistyczne podejście do życia oraz nastawienia na współzawodnictwo jest to tematyka godna uwagi. Pogłębianie wiedzy na temat nieśmiałości może przyczynić się do podjęcia efektywnych działań profilaktycznych oraz zaradczych, dzięki czemu łatwiej będzie można pomóc i zrozumieć sposób myślenia, postrzegania i funkcjonowania osób nieśmiałych. W związku z tym na potrzeby programu badawczego zostało postawione następujące pytanie badawcze: czy i jakie różnice w zakresie obrazu siebie ujmowanego w kontekście osobowości występują u młodzieży o różnym nasileniu nieśmiałości? Dodatkowo poszukuje się powiązań zachodzących pomiędzy obrazem siebie a nieśmiałością? Podstawą do odpowiedzi na powyższe pytanie są badania grupy 131 adolescentów. Przyjęty w pracy program badawczy został zrealizowany w oparciu o następujące metody: Tennessee Skala Obrazu Siebie W. H. Fittsa, Kwestionariusz N dla dzieci i młodzieży W. R. Croziera, Skala T autorstwa N. Eisenberg, R. Fabes, B. Murphy oraz Arkusza personalnego własnej konstrukcji. Uzyskane rezultaty na podstawie badań własnych pozwalają na wyciągnięcie końcowych wniosków. Osoby o wysokim poziomie nieśmiałości są w mniejszym stopniu zadowolone z siebie w odróżnieniu od ich nie-nieśmiałych rówieśników. Cechuje ich niskie poczucie własnej wartości oraz wyrażają trudności w kształtowaniu własnej tożsamości. Dla nieśmiałych adolescentów problem stanowi nawiązywanie relacji interpersonalnych. Ponadto są nadmiernie krytyczni wobec siebie oraz powściągliwi w wyrażaniu własnego zdania w obecności innych ludzi. Nie wierzą we własne możliwości, uważają siebie za nieatrakcyjnych pod względem fizycznym, jak też osobowościowym.

The work is theoretical and empirical nature. Undertaken a research program focused on the analysis of personality-self-image in adolescents with varying degrees of shyness, as well as related, self-image of shyness. The most important element in the personality structure in terms of the functioning of the unit's self-image (Siek, 1980). S. Siek believes that self-image plays a very important role in the integration and consolidation of personality. Moreover, it provides stability and makes human behavior can be repeated (1984, for: Parchomiuk, 2006). In addition, to ensure an appropriate adjustment and condition of the mature reactions (Siek, 1980). Shyness is becoming more widespread. In adolescents, whose personality at all times subject to environmental influences, this problem seems to be very important, because it leads to various consequences in the future. Human personality is shaped by his life from the moment of conception and is subject to various influences, which is reflected in the manner and quality of human functioning in life. Many different factors can contribute to the onset of shyness, from genetic factors to the broad environmental impacts. Shyness causes a lot of problems manifesting themselves in many aspects of human functioning. In this day and age dominated by individualistic approach to life and attitude to competition is a subject worthy of attention. Deepening knowledge of shyness may help to take effective preventive measures and countermeasures, allowing easier it will be to help and understand the way of thinking, perception and functioning of the timid.

Therefore, for the purposes of the research program was posed the following research question: what, if any differences in the self-image captured in the context of personality occur in young people with varying degrees of shyness? In addition to looking for relationships that occur between self-image and shyness? The basis of the answers to this questionnaire 131 research groups of adolescents. Adopted in the work program of research has been carried out on the basis of the following methods: Tennessee Self Image Scale W. H. Fitts, N Questionnaire for children and young W. R. Crozier, Scale T by N. Eisenberg, R. Fabes, B. Murphy and Sheet Personal own design. The results obtained on the basis of their own possible to draw final conclusions. People with high levels of shyness are less satisfied with themselves as opposed to their non- shy peers. They are characterized by low self-esteem and express difficulty in shaping their own identity. For the timid adolescent problem is to establish interpersonal relationships. Moreover, they are overly critical of themselves and reticent in expressing his own opinion in the presence of other people. They do not believe in their own abilities, consider themselves to be unattractive physically, as well as personality.