Wykorzystanie opcji realnej do wyceny projektu inwestycyjnego na podstawie firmy Interia.pl S.A.

Abstract

Przed rozpoczęciem jakiejkolwiek inwestycji zastanawiamy się nad jej powodzeniem. Narzędziem, które najczęściej służy analitykom finansowym do określenia powodzenia przedsięwzięcia jest dzisiejsza wartość przepływów pieniężnych netto - NPV (Net Present Value) - inwestycji, czyli zestawienie wydatków na inwestycję z potencjalnymi, zdyskontowanymi przepływami pieniężnymi przez nią wygenerowanymi. Im wyższe, dodatnie NPV, tym lepiej, gdyż wtedy zarabiamy na inwestycji, gdy NPV jest ujemne projekt taki powinniśmy odrzucić. Przed powzięciem ostatecznej decyzji należy jednak przeanalizować wszystkie inne potencjalne korzyści, które taki projekt może przynieść w przyszłości. Z taką korzyścią mamy do czynienia wtedy, gdy dany projekt inwestycyjny pozwala nam na wprowadzenie kolejnego produktu, albo na zdobycie pewnej pozycji na rynku. Załóżmy, że jesteśmy firmą, która chciałaby zainwestować w branżę kosmetyczną. Nie działała do tej pory na tym rynku, więc musi zacząć wszystko od początku. Buduje laboratorium i zaczyna, po pewnym czasie, produkcję np. kremu. Wiadomo, że rynek kosmetyczny szybko się rozwija, wprowadzane są coraz to nowsze kosmetyki i technologie ich wytwarzania. W związku z tym firma wchodząca na ten rynek, na początku działalności, nie będzie osiągała zysków, jednak mimo do inwestuje. Stoi za tym przeświadczenie, iż obecnie produkowane produkty wyrobią tak zwaną markę dla przyszłych wyrobów firmy i pozwolą jej na osiągnięcie pewnej pozycji na rynku – nie będzie to już firma nieznana. Należy się więc zastanowić ile ta konkretna możliwość jest warta? Można postawić sobie pytanie, czy powinno realizować się projekt inwestycyjny, który jest niekorzystny – ma ujemne NPV? A jeśli tak to dlaczego? Jakie inne możliwości i korzyści może nam ta inwestycja przynieść. Może są to rzeczy, których nie uwzględnia się podczas liczenia NPV. Takie, których nie znajdzie się w przepływach pieniężnych generowanych przez projekt inwestycyjny. Pojawia się więc coś, czego do tej pory nie uwzględniano podczas szacowania NPV. Tym czymś jest możliwość, jaką będzie miała firma po zrealizowaniu konkretnej inwestycji, możliwość dalszego rozwoju, a przede wszystkim możliwość zaistnienia na rynku. Jeśli mówi się o czymś co może pozwolić firmie na kontynuowanie działalności lub jej zaprzestanie, daje możliwość dokonania wyboru w przyszłości, to najczęściej mówi się o opcji realnej (real option), ale z reguły nie nazywa się tego w ten sposób, a już na pewno nie podejmuje się wyceny tej opcji. Autor pracy używa nazwy opcja realna, chociaż w polskim świecie finansowym stosuje się także nazwę opcja rzeczywista, która używana jest, na przykład, w polskim tłumaczeniu książki „Podstawy finansów przedsiębiorstw” Richard A. Brealey i Stewart C. Myers. Przykładem, który odpowiada założeniom związanym z opcją kontynuacji programu inwestycyjnego i jest przez autora niniejszej pracy analizowany jest inwestycja w firmę nowych technologii jaką jest Interia.pl Spółka Akcyjna twórca i właściciel portalu Interia.pl. Autor podejmuje próbę wykazania, że inwestycję w tą spółkę, przy pewnych założeniach, można nazwać opcją realną. Ponadto podejmę się wyceny tej opcji na podstawie pierwszego etapu inwestycji.