Wybrane instrumenty pochodne wykorzystywane w transakcjach zabezpieczających

Abstract

W ostatnim ćwierćwieczu XX wieku nastąpił gwałtowny rozwój rynków. Coraz bardziej widoczna globalizacja spowodowała zaistnienie odmiennego rodzaju ryzyka. Pociągnęło to za sobą rozwój instrumentów pochodnych. Do znaczącego rozwoju tego typu transakcji doszło po opracowaniu przez Blacka i Scholesa modelu wyceny opcji, który był teoretyczną podstawą do transakcji zabezpieczających. Transakcje zabezpieczające (hedging) nie niwelują zupełnie ryzyka, jednak powodują, że może być ono znikome. Niniejsza praca ma na celu zaprezentowanie pochodnych instrumentów finansowych, które mogą być przedmiotem obrotu na rynku oraz sposobu zabezpieczenia się inwestora przed ryzykiem. Przedstawiono główne założenia teoretyczne instrumentów finansowych – ich definicje, opisy oraz istotę funkcjonowania. Opisano kontrakty terminowe futures, forward, kontrakty opcyjne oraz obecne na polskim rynku giełdowym warranty. Określono główne modele służące do wyceny derywatów, przedstawiono sposób postępowania w poszczególnych metodach oraz opisano problemy związane z płynnością instrumentów pochodnych. Przeanalizowano wycenę kontraktów futures i forward oraz modele wyceny opcji, w tym model stworzony przez Blacka i Scholesa. Dokonano opisu najważniejszych strategii, jakie może przyjąć inwestor (zarówno sprzedający jak i kupujący) w celu zabezpieczenia swojej pozycji inwestycyjnej. Zaprezentowano strategie obrony przed ryzykiem charakterystyczne dla wymienionych instrumentów z naciskiem na hedge-ratio, delta-hedging, i opcyjne strategie hedgingowe (np. combination). Przedstawiono dwie symulacje zabezpieczające - pozycję klienta oraz pozycję emitenta instrumentów pochodnych. Pierwsza część to analiza zabezpieczenia portfela akcji przy użyciu kontraktów terminowych futures na WIG20. Druga symulacja pokazuje sposób zabezpieczenia emitenta opcji poprzez akcje notowane na giełdzie.