Abstract:
Przedmiotem niniejszej pracy jest przedstawienie charakterystyki budżetu jako pojęcia teoretycznego a zarazem instytucji państwa oraz jako narzędzia służącego zarządzaniu finansami, stanowiącego podstawę do rozwoju lokalnego na przykładzie Miasta i Gminy Piwniczna-Zdrój.
Utworzenie w Polsce w latach 90-tych XX wieku samorządu terytorialnego, początkowo wyłącznie na poziomie gminy, opartego na wypracowanej w Europie zachodniej uniwersalnej doktrynie samorządu, było jedną z najważniejszych reform wprowadzonych naszym kraju. Obok zasadniczej zmiany ustrojowej, spowodowało to również zmiany świadomości obywateli naszego państwa. Obecnie samorząd terytorialny w modelu trójstopniowym jest obligatoryjnym związkiem mieszkańców gmin, powiatów i województw samorządowych, utworzonych dla realizacji zadań o charakterze lokalnym, powiatowym i regionalnym w celu stworzenia modelu rozwoju danego obszaru i zaspokojenia potrzeb ludności oraz poprawy jakości życia. W wyniku zmian ustrojowych i gospodarczych i ukształtowania się władz lokalnych w nowych warunkach gospodarki rynkowej pojawiło się wiele wyzwań dla nowych instytucji, jakimi są samorządy terytorialne. Jedno z tych wyzwań leży w pieniężnym charakterze gospodarki rynkowej. Konsekwencją tego jest konieczność innego spojrzenia na pieniądz i finanse samorządowe. Chodzi o to, że pieniądze potrzebne władzom samorządowym na prowadzenie ich działalności nie będą łatwo osiągane, nawet wtedy, gdy gospodarka znajdować się będzie w fazie rozkwitu, a władze samorządowe będą miały znacznie większe możliwości i swobodę w ustalaniu źródeł dochodowych np. przez ustalanie podatków. Stąd też w odniesieniu do funkcjonowania systemu finansowania gmin, powiatów i województw, konieczne jest wykorzystanie budżetu jako narzędzia zarządzania jednostkami samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem lokalnego charakteru i przyjętej strategii rozwoju danej jednostki samorządu terytorialnego. Podstawowym celem pracy jest prezentacja i przybliżenie problematyki budżetu jako narzędzie zarządzania służącego za podstawę strategii rozwoju lokalnego na przykładzie Miasta i Gminy Piwniczna-Zdrój.
