Finansowanie przedsięwzięć gospodarczych przy udziale kapitału wysokiego ryzyka – venture capital

Abstract

Głównym przedmiotem poddanym analizie w tej pracy są prywatne fundusze typu venture capital, dla których głównym celem działalności jest maksymalizacja zysku z dokonanych inwestycji. Przedstawiono ich rodzaje, cele działalności, politykę inwestycyjną oraz procedurę podejmowania decyzji o wniesieniu udziałów. Na podstawie krajów, w których finansowanie za pomocą venture capital stosowane jest od dłuższego czasu można stwierdzić, że szczególne znaczenie dla stworzenia bodźców do jego stosowania w odniesieniu do małych i średnich przedsiębiorstw mogą odegrać regulacje i działania podejmowane przez państwo. Drugim podmiotem, który zwłaszcza w niektórych krajach odgrywa szczególną rolę w stymulowaniu rozwoju rynku venture capital, są banki. Dlatego właśnie przedstawiono szerzej przesłanki i rodzaje aktywności państwa i banków w tym zakresie. Finansowanie za pomocą venture capital jest obecnie stosowane w wielu krajach. Analiza prowadzona w tej pracy w dużym stopniu opiera się na doświadczeniach Stanów Zjednoczonych i Niemiec. Pierwszy z tych krajów był prekursorem w stosowaniu tej formy finansowania i ciągle posiada najlepiej rozwinięty rynek venture capital. Pod względem poziomu inwestycji w fundusze venture capital rynek niemiecki zajmuje w Europie trzecie miejsce, po Wielkiej Brytanii i Francji, jednak duże podobieństwa systemów prawnych i ekonomicznych Polski i Niemiec oraz doświadczenia zachodnich sąsiadów w transformacji gospodarki byłej NRD, w tym przy zastosowaniu venture capital, wydają się szczególnie cenne z naszego punktu widzenia. Niemiecki rynek jest jednocześnie dobrym przykładem niewykorzystanych możliwości, gdyż jest on niewielki w porównaniu do potencjału całej gospodarki. W Polsce venture capital pojawił się dopiero w ostatnich kilku latach i jego znaczenie w gospodarce jest jeszcze niewielkie. Również samo pojęcie venture capital jest jeszcze zdecydowanie w niedostatecznym stopniu omówione w literaturze ekonomicznej i mało znane w praktyce gospodarczej. Celem tej pracy jest przedstawienie możliwości i sposobów zastosowania venture capital w finansowaniu małych i średnich przedsiębiorstw w oparciu o doświadczenia krajów znacznie wyżej rozwiniętych. Ten sposób finansowania stał się w nich trwałym elementem rynku finansowego i choć prawdopodobnie nigdy nie zastąpi tradycyjnych sposobów finansowania jakimi są kredyty, czy publiczna emisja papierów wartościowych, to jednak stanowi ich uzupełnienie tam, gdzie ze względu na określone ograniczenia nie mogą być one stosowane.