Thatcheryzm - między konserwatyzmem a liberalizmem

Abstract

Polityka prowadzona przez „Żelazną Damę”, bardzo często określana mianem „thatcheryzmu”, odcisnęła ogromne piętno na społecznym, politycznym i gospodarczym obliczu Wielkiej Brytanii. Pomimo swej kontrowersyjności thatcheryzm zaliczany jest obok reganomiki do najistotniejszych doktryn XX wieku. Warto jednak podkreślić, iż wielu ludzi interesujących się polityką jaką prowadziła Margaret Thatcher między 1979 a 1990 rokiem nie jest w stanie jednoznacznie stwierdzić, czy działania podejmowane przez „Żelazną Damę” realizowane były w duchu konserwatywnym, liberalnym czy może stanowiły swoistą mieszaninę liberalizmu, konserwatyzmu i monetaryzmu. Celem niniejszej pracy jest próba udzielenia odpowiedzi na to pytanie. Opisano założenia thatcheryzmu dotyczące gospodarki, polityki zagranicznej, kwestii społecznych oraz założenia współczesnego liberalizmu i konserwatyzmu brytyjskiego. Przedstawiono wpływ polityki thatcheryzmu na gospodarcze, polityczne i społeczne oblicze Wielkiej Brytanii, w szczególności kluczowe założenia polityki thatcheryzmu, które zakładały redukcję bardzo wysokiego poziomu inflacji, poskromienie związków zawodowych dysponujących bardzo szerokimi uprawnieniami oraz prywatyzacją nierentownych brytyjskich przedsiębiorstw. Opisano konflikt falklandzki, stosunki Wielkiej Brytanii z Europejską Wspólnotą Gospodarczą oraz ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki Północnej, które to za rządów Ronalda Reagana w wyraźny sposób się zacieśniły. Przedstawiono zmiany wewnątrzspołeczne będące efektem polityki thatcheryzmu. Dokonano oceny rządów „Żelaznej Damy", co w konsekwencji umożliwiło udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy thatcheryzm był konserwatyzmem czy liberalizmem.