Sejm RP wobec PRL

Abstract

Wiele lat po upadku dyktatury komunistycznej nowo powstałe demokracje wymagają oceny działań związanych z dekomunizacją. I chociaż wydawać by się mogło, że uregulowanie spraw związanych z rozliczeniem zostało już dawno zakończone, to jednak okazuje się, że lekcja historii tego doświadczenia wciąż pozostaje nie zamknięta. Niniejsza praca jest próbą analizy procesu dekomunizacji w Polsce w oparciu o drogi rozliczenia przyjęte w innych krajach byłego bloku wschodniego, takich jak NRD, Czechy czy Węgry. Zadaniem autora pracy jest pokazanie ustawodawstwa związanego z dekomunizacją w Sejmie I-IV kadencji na tle dokonań innych krajów postkomunistycznych oraz opisanie stosunku polityków i publicystów do sprawy rozliczenia. Opisane zostały doświadczenia dekomunizacji Czech, byłej NRD i Węgier, co stanowi grunt pod dobre porównanie przyjętych praktyk z drogami, jakie wybrały dla Polski jej elity. Opisano proces polskiej dekomunizacji przedstawiając następujące aspekty: rozliczenie zbrodni komunistycznych, usunięcie niezawisłych sędziów, sprawa lustracji, rehabilitacja i zadośćuczynienie oraz sprawę majątku PZPR. Dokonano analizy ustawodawstwa Sejmu I-IV kadencji, w taki sposób, aby porównać stosunek ugrupowań prawicowych i postkomunistycznych do tematu dekomunizacji. Przedstawiono stosunek publicystów i pisarzy do sprawy rozliczenia, ich opinia miała bowiem istotne znaczenie - nie tylko kształtowała myślenie o dekomunizacji wśród społeczeństwa, ale przede wszystkim brała czynny udział w jej popieraniu bądź przeciwdziałaniu. Występujący wśród publicystów podział szedł w parze z podziałem politycznym. Tak funkcjonujące dwa obozy polityczno-publicystyczne przez kilkanaście lat starały się wpływać swoją opinią i publikacjami polską społeczność.