Ratyfikacja umowy międzynarodowej na przykładzie Traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy

Abstract

Konwencja wiedeńska z 1969 r. o prawie traktatów oraz Konstytucja RP wymieniają umowy międzynarodowe, które muszą podlegać ratyfikacji w prawie polskim, by mogły wejść w życie. Do takich umów zalicza się Traktat ustanawiający konstytucję dla Europy (dalej: TK), który zawiera wymóg ratyfikacyjny tzw. klauzulę ratyfikacyjną. Od momentu uroczystego podpisania TK 29 października 2004 r. w Rzymie, przywódcy państw członkowskich przyjęli na siebie obowiązek przeprowadzenia procesu ratyfikacji w swoich krajach. Sposób ratyfikowania TK nie został w żaden sposób państwom narzucony i zależy jedynie od wymogów konstytucyjnych, procedury prawnej oraz tradycji historycznej danego kraju. Proces ratyfikacji rozpoczął Parlament Europejski, a w dalszej kolejności próbę te podjęły rządy kolejnych państw członkowskich. Niektóre kraje jeszcze w roku 2004 przeprowadziły u siebie proces ratyfikacyjny (Litwa, Węgry), inne w roku następnym (Włochy, Słowenia, Hiszpania, Grecja, Austria, Słowacja, Niemcy, Belgia, Łotwa, Cypr, Malta, Luxemburg, Francja, Holandia). Kolejne ratyfikacje miały miejsce w roku bieżącym (Estonia), ale nadal są i takie kraje, które proces ratyfikacji mają wciąż przed sobą. W czerwcu 2005 r. proces ratyfikacji został wstrzymany wraz z negatywną odpowiedzią Francji i Holandii na przyjęcie dokumentu. Państwa zdecydowały wstrzymać się z kontynuowaniem procesu, aż do momentu wyjaśnienia zaszłej sytuacji. Były to: Dania, Szwecja, Wielka Brytania, Czechy, Finlandia, Portugalia, Irlandia. Polska nie znalazła się w tej grupie, ponieważ w ogóle nie zadecydowała o ostatecznej dacie ani sposobie ewentualnej ratyfikacji. Powstaje zatem pytanie jak będzie wyglądać ratyfikacja TK w Polsce i pozostałych krajach członkowskich, które nadal mają ten proces przed sobą? Być może francuskie i holenderskie „nie” zmieniły bieg wydarzeń w Europie? Czy proces ratyfikacji będzie kontynuowany i czy kolejny „rok refleksji” zachęci do ratyfikowania TK w kolejnych krajach? Co się stanie z unijną konstytucją i jakie będą jej dalsze losy? Niniejsza praca jest próba odpowiedzi na te pytania, które dzisiaj nurtują nie tylko europejskich polityków, ale i wszystkich obywateli UE.