Krytycyzm jako model partycypacji politycznej intelektualistów

Abstract

Główne pytanie badawcze, które zostało postawione w niniejszej pracy brzmiało: czym jest polityczne zaangażowanie intelektualisty we współczesnej Polsce? Przedmiotem szczególnej uwagi są dwaj wybrani intelektualiści oraz ich zaangażowanie w życie polityczne ujęte w kontekście krytycyzmu i jego wpływu na ich zaangażowanie oraz marginalizację/odejście z polityki. Teza badana w niniejszej pracy zakłada, że krytycyzm jest modelem wejścia intelektualistów do polityki, lecz kontynuowany w jej ramach staje się przyczyną marginalizacji lub przymusu wyjścia z polityki. Tłem dla badania jest specyfika polskich partii politycznych przy (również weryfikowanym w pracy) założeniu, że są to instytucje (pod kątem przywództwa) dalekie od demokratycznych. Specyficzne warunki funkcjonowania w partii politycznej ograniczają możliwość swobody wypowiedzi jej członków – w tym intelektualistów – nie pozostawiając marginesu na niezależność sądów. Próby utrzymania niezależności, które przybierają formę krytyki własnej partii i jej lidera kończą się brakiem wpływu na decyzje polityczne. Przeprowadzone badanie dowodzi, że krytycyzm jest jednym z modeli wejścia intelektualistów w życie polityczne. Analiza ich zaangażowania potwierdza dalszą część tezy – krytycyzm (szczególnie wobec własnego środowiska politycznego) staje się przyczyną marginalizacji intelektualisty-polityka; jak w przypadku Jarosława Gowina lub Pawła Śpiewaka: prowadzi do wyjścia z polityki.