Realizacja zadań agencji płatniczej Unii Europejskiej na przykładzie Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Nawojowej

Abstract

Głównym celem powołania w styczniu 1994 roku Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) było zgodnie ze jej nazwą, wspomaganie procesów restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa oraz przetwórstwa rolno-spożywczego. Instrumentami pomocowymi, którymi dysponowała wtedy Agencja były liczne preferencyjne linie kredytowe, dopłaty do oprocentowania oraz gwarancje kredytowe dla rolników i przetwórców. Rozszerzający się z czasem zakres wdrażanych przez ARiMR instrumentów pomocy oraz związane z tym zróżnicowanie wymogów instytucjonalnych było przyczyną dynamicznego, zwłaszcza w ostatnich latach, rozwoju organizacyjnego Agencji. Pierwszy istotny etap w rozwoju organizacyjnym Agencji nastąpił z końcem 1999r. gdzie została wytypowana do obsługi Programu SAPARD. Uzyskanie przez ARiMR akredytacji jako Agencji SAPARD uwarunkowane było jednak spełnieniem kryteriów, określonych szczegółowo w rozporządzeniu Komisji . Wdrożenie Programu SAPARD w lipcu 2002 roku było zwieńczeniem prac mających na celu przygotowanie ARiMR do pełnienia funkcji agencji płatniczej. Tym samym ARiMR stała się pierwszą polską agencją płatniczą, akredytowaną dla realizacji wsparcia unijnego. Kolejnym etapem rozwoju ARiMR było wytypowanie jej decyzją rządu RP do pełnienia funkcji agencji płatniczej Wspólnej Polityki Rolnej w zakresie płatności bezpośrednich i środków towarzyszących oraz programów współfinansowanych z Funduszy Strukturalnych UE skierowanych na rolnictwo i obszary wiejskie. Pomimo doświadczeń przy obsłudze Programu SAPARD w/w decyzja rządu RP postawiła przed Agencją zupełnie nowe zadania jak chociażby budowę Zintegrowanego Systemu Zarządzania i Kontroli ZSZiK (ang. IACS). ZSZiK budowany był całkowicie od podstaw a jego wdrożenie wiązało się z koniecznością stworzenia nowej struktury organizacyjnej, zmianą statutu i wewnętrznych regulaminów Agencji. W budowie ZSZiK odniesiono sukces. Było to niezwykle ważne, ponieważ system ten jest niezbędny we wdrażaniu bogatego instrumentarium WPR oraz Polityki Strukturalnej UE. Jego powodzenie można było zobaczyć przy obsłudze dopłat bezpośrednich do gruntów rolnych. Budowa systemu ZSZiK i obsługa dopłat bezpośrednich to jednak dopiero część zadań, jakie stoją przed ARiMR. Do wdrożenia pozostał jeszcze Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz instrumenty współfinansowane z Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej – Sektorowy Program Operacyjny: „Restrukturyzacja i Modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich” a także „Rybołówstwo i przetwórstwo ryb 2004-2006”. Sukces w realizacji Programu SAPARD oraz w budowie Systemu ZSZiK pozwalają sądzić, iż zdobyte w tym czasie doświadczenia przyczynią się do sprostania pozostałym zadaniom z nie mniejszym sukcesem, przyczyniając się do przyspieszenia przemian strukturalnych, a w konsekwencji – rozwoju polskiej wsi, rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Ponieważ zadania realizowane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa są nowe i realizowane w Polsce po raz pierwszy celem niniejszej pracy jest przybliżenie problematyki związanej z funkcjonowaniem ARiMR jako agencji płatniczej oraz obsługiwanych przez nią programów pomocowych w ramach WPR.