Regulacje lobbingu w instytucjach Unii Europejskiej a jawność lobbingu

Abstract

Praca jest próbą prezentacji działalności lobbingowej różnych podmiotów wobec organów i instytucji wspólnotowych. Uważa się, że proces gwałtownego rozwoju w ostatnich latach aktywności lobbingowej na poziomie Unii Europejskiej jest swego rodzaju fenomenem. Stąd też myśl przedstawienia tego zjawiska i wyjaśnienia czynników, które w istotny sposób przyczyniły się do jego powstania. Oprócz przedstawienia elementów, które wpłynęły na rozwój lobbingu w Unii Europejskiej, praca skupiać się będzie też na jego regulacjach. Przedstawiono genezę procesu wprowadzenia regulacji lobbingu w instytucjach wspólnotowych i ich ocenę. W pierwszej części pracy omówiono definicję lobbingu. W celu jak najlepszego przedstawienia tematu przedstawiono kilka najbardziej istotnych przy określeniu terminologii tego pojęcia definicji. Korzystając z definicji przedstawionych przez uznanych autorów publikacji z zakresu analizowanej problematyki starano się zbudować własną terminologię dla określenia badanego zjawiska. Oprócz przedstawienia definicji pierwsza część pracy zawiera ogólną genezę procesu ewolucji działalności lobbingowej, a także opis rozwoju lobbingu w samej Unii Europejskiej. Dokonując opisu rozwoju rzecznictwa interesów względem instytucji Unii Europejskiej omówiono również trudniące się tą działalnością podmioty, z uwzględnieniem odpowiedniego podziału. W ramach analizy specyfiki europejskiego lobbingu dodatkowo przedstawiono najważniejsze z punktu widzenia regulacji lobbingu rozwiązania zastosowane w poszczególnych krajach. Analizie poddano modele regulacji lobbingu wprowadzone w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Danii, Niemczech i Francji. Opisując specyfikę lobbingu w Unii Europejskiej przedstawiono proces transponowania systemów regulacji lobbingu zastosowanego w Parlamencie i właśnie w Komisji. Trzeci rozdział zawiera prognozę rozwoju lobbingu w Unii Europejskiej. W pracy starano się odpowiedzieć na pytanie czy wprowadzone regulacje lobbingu w Unii Europejskiej rzeczywiście są skuteczne, wpływając pozytywnie na obustronną współpracę poprzez zagwarantowanie jawności lobbingu oraz jakie relacje zachodzą pomiędzy grupami interesu, a instytucjami wspólnotowymi. Przedstawiono źródła lobbingu europejskiego i ich wpływ na jego dzisiejszy kształt. Poruszono również kwestię nastawienia samych instytucji do lobbingu. Dokładna analiza problemu pokazała jak szerokim i zagmatwanym zjawiskiem jest lobbing. Praca udowadnia jak bardzo lobbing w Unii Europejskiej jest konieczny dla sprawnego funkcjonowania samych instytucji. W pracy wykorzystano publikacje i opracowania naukowe dotyczące lobbingu. Jednak mimo rozbudowanej struktury źródłowej istniała trudność w znalezieniu odpowiedzi na pytanie o jawność lobbingu w Unii Europejskiej. Problem ten wynika z tego, że przedstawiony w pracy proces regulacji lobbingu w Unii Europejskiej jest procesem relatywnie nowym. Mimo mnogości i łatwego dostępu do materiałów przedstawiających proces wprowadzenia regulacji, brak jest raportów czy analiz podsumowujących ten temat. Materiały takie byłby pomocne w ocenie wprowadzonych rozwiązań i pozwoliłyby trafniej przedstawić perspektywy dalszego rozwoju lobbingu na arenie europejskiej. Dlatego też praca jest przede wszystkim próbą przedstawienia wprowadzonych w niedawnym czasie rozwiązań regulacyjnych względem lobbingu w Unii Europejskiej. Regulacja lobbingu europejskiego to proces wciąż żywy i ciągle zmienny, dlatego zaprezentowane w pracy wnioski stanowią jedynie punkt wyjścia dla przyszłych badaczy.