Rola prezydenta w systemie instytucjonalnym i politycznym Rzeczypospolitej Polskiej na przykładzie prezydentury Aleksandra Kwaśniewskiego i Lecha Kaczyńskiego

Abstract

Abstrakt Ustawa zasadnicza Rzeczypospolitej Polskiej powierza prezydentowi rolę najwyższego przedstawiciela narodu i gwaranta ciągłości władzy państwowej. Realizacja tych zadań odbywa się poprzez działania podejmowane przez głowę państwa zgodnie z Konstytucją i ustawami w obszarze systemu instytucjonalnego i politycznego państwa. Przywództwo polityczne należy badać i oceniać nie tylko w kategoriach normatywnych, ale także przez pryzmat umiejętności i osobowości osoby sprawującej władzę oraz kontekstu sytuacyjnego. Aby ustalić rodzaj i charakter podanych powyżej zależności zbadano materiał informacyjny za lata 1997-2010 zgromadzony na oficjalnej stronie internetowej prezydenta dotyczący zakończonych prezydentur Aleksandra Kwaśniewskiego i Lecha Kaczyńskiego. Dokonano analizy procesów legislacyjnych przebiegających w Sejmie RP z udziałem prezydentów jako inicjatorów ustaw. Streszczono wybrane wnioski skierowane przez nich do Sejmu o ponowne rozpatrzenie uchwalonych ustaw. Przeglądnięto artykuły prasowe i internetowe oraz akty prawne związane z ich działalnością. Badania wykazały, że Aleksander Kwaśniewski i Lech Kaczyński różnili się stylami prezydentury. Pierwszego charakteryzował pragmatyzm, umiarkowana aktywność, umiejętności koncyliacyjne, zdolności do pełnienia roli arbitra i nawiązywania dobrych stosunków z wszystkimi państwami świata. Drugi zaś był aktywny, pragnął zdecydowanie wpływać na politykę zagraniczną i domagał się stałej współpracy z rządem. Swój urząd traktował nie tylko jako wykonywanie konstytucyjnych obowiązków. Był on dla niego także realizacją ideowych wartości związanych z religią, tradycją, pamięcią historyczną i autorytetami moralnymi.

Abstract

Poland’s Constitution grants the president a role of the nation’s chief representative and a guarantor of continuity of the state power. These tasks are implemented through actions undertaken by the head of state in compliance with the Constitution and laws pertaining to the country’s institutional and political system. Political leadership should be examined and evaluated both in normative categories and considering skills and personality of an individual wielding power as well as the situational context. To define the type and nature of these relationships, this thesis analysed information covering the period 1999 - 2010 regarding the presidencies of Aleksander Kwaśniewski and Lech Kaczyński available on the official President’s website. The issues under analysis also include legislation in the Sejm which had been initiated by the two former presidents, summaries of selected motions to the Sejm filed by the presidents requesting reconsideration of adopted laws, and review of newspaper and on-line articles and legal instruments relative to the presidents’ activities. The analysis results indicate different presidency styles as represented by Aleksander Kwaśniewski and Lech Kaczyński. The former had a pragmatic approach, moderate initiative, conciliatory skills and ability to act as an arbiter to establish good relationships with other countries. The latter was more active, he wished for a stronger influence on foreign policy and demanded steady cooperation with the government. For Lech Kaczyński presidency was also a means to implement his values based on religion, tradition, historical remembrance and moral authority.