Pasterka – pamiątka po trzech mszach papieskich

Abstract

Pasterka, czyli Msza Bożego Narodzenia odprawiana o północy, otwiera oktawę liturgicznych obchodów związanych z tajemnicą wcielenia, czyli przyjęcia przez Syna Bożego ludzkiej natury i przyjścia na świat. Noc wigilijna wbrew temu, co mówi kolęda „Cicha Noc” nie była ani cicha ani spokojna. Jeszcze w XVII i na początku XVIII wieku była świętem radosnym, pełnym psot, żartów, dowcipów, humoru sytuacyjnego. Dopiero nasze narodowe dzieje sprawiły, że wigilia wpisała się w polską tradycję jako wieczór zbliżenia, wzajemnego odpuszczania win, przykazanie miłości i najbardziej rodzinne święto w roku. Po pasterce mężczyźni chodzili „po podbazach”. Odwiedzali krewnych i sąsiadów, a kawalerowie rodziców przyszłej żony. Składano sobie życzenia szczęścia i wszelkiej pomyślności. Obsypywano przy tym gospodarzy zbożem oczywiście na szczęście. Wygłaszano oracje na ogół w formie wierszowanej.