Instytucja spadku w polskim porządku prawnym

Abstract

Celem niniejszej pracy jest charakterystyka jednej z najważniejszych instytucji prawa cywilnego – instytucji spadku. Dlatego też by móc przynajmniej w zarysie przedstawić instytucję spadku, wiele miejsca poświęcono zagadnieniu dziedziczenia, co między innymi podyktowane jest systematyką przepisów księgi czwartej Kodeksu Cywilnego. Spadek jako instytucja cywilnoprawna, mówiąc najogólniej normuje skutki prawne śmierci człowieka (osoby fizycznej), będącego podmiotem praw i obowiązków mających charakter majątkowy. Potrzeba takiej regulacji prawnej wynika z faktu, iż co do zasady obowiązki i prawa majątkowe nie wygasają wraz ze śmiercią osoby fizycznej. Taka konstrukcja prawna ma swoje korzenie w prawie rzymskim. Ogół tych praw i obowiązków, będący spadkiem przechodzi w drodze dziedziczenia na spadkobierców. Celem pracy jest wskazanie w jaki sposób oraz na jakich zasadach ten proces się odbywa. W pierwszym rozdziale przedstawiona jest charakterystyka pojęcia spadku – jego definicji, zakresu przedmiotowego ze szczególnym rozróżnieniem odnoszącym się praw i obowiązków majątkowych wchodzących w skład spadku oraz nie mogących przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia. Zasadniczo przy takiej systematyce, każde prawo majątkowe trzeba osobno rozpatrywać, czy ze względu na cechy tego prawa może ono podlegać dziedziczeniu, być częścią spadku. Drugi rozdział jest poświęcony dwóm możliwym formom dziedziczenia czyli dziedziczeniu ustawowemu oraz testamentowemu. W tej części pracy zostaną opisane także kwestie związane z instytucją testamentu takie jak: zachowek, zapis, polecenie czy też wydziedziczenie. W rozdziale trzecim poruszone zostały kwestie związane z przyjęciem oraz odrzuceniem spadku przez spadkobiercę. Ponadto poruszony został temat nabycia spadku w ujęciu procesowym, gdzie przedstawione zostały praktyczne zastosowania przepisów prawa materialnego zawartego w kodeksie cywilnym, dotyczącego właśnie zagadnień związanych z prawem spadkowym. W tym rozdziale także zostanie ujęta kwestia odpowiedzialności za długi spadkowe oraz zostaną przedstawione dwie możliwości potwierdzenia, iż jest się spadkobiercą.