Prawne aspekty ochrony życia dziecka poczętego w Polsce

Abstract

Przedmiotem niniejszej pracy magisterskiej jest prawna ochrona życia dziecka poczętego. Praca jest próbą odpowiedzi na pytanie jak prawo polskie chroni życie dziecka poczętego, poprzez jakie regulacje realizuje swą służebną rolę, a także jaki jest zakres i poziom tej ochrony. Przedmiotem badań były akty prawne i poglądy doktryny dotyczące poruszanego zagadnienia na gruncie prawa konstytucyjnego, karnego i cywilnego. Analiza podjętego w pracy problemu wymagała posłużenia się kilkoma metodami badawczymi, przede wszystkim metodą dogmatyczno-prawną, analizą historyczno-prawną i metodą porównawczą. Połączenie analizy norm prawnych i orzecznictwa oraz ustaleń wspomnianych gałęzi nauki prawa umożliwiło w moim przekonaniu przedstawienie normatywnego zakresu prawno-konstytucyjnej ochrony życia dziecka poczętego. W mojej ocenie status prawny dziecka poczętego jest niejasny. Jest on różny od statusu prawnego osoby narodzonej. Podmiotowość dziecka nienarodzonego nie jest podmiotowością pełną. Na gruncie prawa cywilnego, jest ona warunkowa i ograniczona. Na gruncie prawa karnego istnieje wyraźny dysonans przy określeniu przedmiotu ochrony w kontekście przepisów typizujących przerwanie ciąży. Brak jest kompleksowych przepisów określających jego sytuację prawną. Obowiązujące przepisy uzależniają często ochronę prawną dziecka poczętego od stopnia jego rozwoju, miejsca położenia, sposobu powstania. Często dochodzi do zachwiania wewnętrznej logiki norm w określonych aktach prawnych. Szereg wątpliwości dotyczących statusu dziecka poczętego wynika również z chaosu terminologicznego. Poprzez ustawowe kompromisy i relatywizację prawa życie ludzkie stało się przedmiotem umowy i negocjacji podlega rozporządzeniom nie tylko podmiotu zainteresowanego, ale i osób trzecich. Współczesny kierunek ewolucji prawa do życia wprost to prawo neguje, poprzez legalizację zabicia człowieka – eliminację chorych i niepełnosprawnych. Przerywanie ciąży i eutanazja są zbrodniami, których żadna ludzka ustawa nie może uznać za dopuszczalne.

The subject of the Master’s thesis is the legal protection of the unborn child's life. The thesis is an attempt to answer the question how the Polish law protects the life of a child, what are the regulations and what is the scope and level of the protection. Legislation and the views of the doctrine have been studied on the basis of constitutional law, criminal law and civil law. The analysis undertaken in the work required the use of a number of research methods, especially legal dogmatic method, historical and legal analysis and comparative method. In my view, the combination of legal analysis, case law and findings of these branches of law provide a normative range of legal and constitutional protection of the unborn child. In my opinion, the legal status of the fetus is unclear. It is different from the legal status of a born person. The subjectivity of the unborn child is not a complete subjectivity. On the basis of civil law, it is conditional and limited. On the basis of criminal law there is a clear dissonance in determining the object of protection in the context of the regulations concerning abortion. There is no comprehensive legislation defining the legal position of abortion. Valid regulations determine the legal protection of the fetus on the stage of growth, baby’s position and method of creation. Often, the internal logic of standards in specific acts can be disturbed. A number of questions regarding the status of the fetus is caused by the chaos of terminology. Thanks to compromise and relativism human life became the subject of an agreement and negotiations. It is not only subjected to the regulations of the entity concerned, but also to third parties.