Rozumowanie moralne, samoświadomość, a zachowania agresywne w trudnych sytuacjach społecznych
Ładowanie...
Data
2025-03-22
Autorzy
Tytuł czasopisma
ISSN czasopisma
Tytuł tomu
Wydawca
Abstrakt
Celem niniejszej pracy było zbadanie związku między samoświadomością, uczuciami moralnymi a strategiami radzenia sobie w trudnych sytuacjach społecznych wśród młodzieży. Analiza została przeprowadzona na próbie 100 uczniów bydgoskich szkół średnich w wieku 18–19 lat. W badaniu zastosowano autorską ankietę oraz standaryzowane narzędzia psychologiczne: Skalę Uczuć Moralnych (SUM) W. Strusa, Skalę Samoświadomości (SS) Z. Oleszkiewicz i Z. Zaborowskiego oraz Kwestionariusz Radzenia Sobie w Trudnych Sytuacjach Społecznych (RTSS) D. Boreckiej-Biernat. Testowano hipotezy dotyczące wpływu samoświadomości na przeżywanie emocji moralnych i wybór strategii radzenia sobie. Wyniki wskazują, że wyższy poziom samoświadomości, szczególnie refleksyjnej, sprzyja przeżywaniu intensywniejszych emocji moralnych, zarówno w sytuacjach naruszania, jak i realizowania norm. Osoby o wyższym poziomie samoświadomości refleksyjnej częściej stosowały strategie zadaniowe i unikały agresywnych sposobów radzenia sobie. Ponadto, pozytywne uczucia związane z realizacją norm moralnych wzmacniały konstruktywne strategie radzenia sobie. Wyniki podkreślają istotną rolę samoświadomości w moralnym funkcjonowaniu jednostki oraz potrzebę edukacyjnych działań rozwijających refleksyjność i kompetencje emocjonalne. W kontekście profilaktyki społecznej szczególną uwagę należy zwrócić na wspieranie strategii adaptacyjnych i promowanie aktywnych postaw wobec przemocy rówieśniczej.
The purpose of this study was to examine the relationship between self-awareness, moral feelings and coping strategies in difficult social situations among adolescents. The analysis was conducted on a sample of 100 high school students from Bydgoszcz, aged 18-19. The study used an author's questionnaire and standardized psychological tools: the Moral Feelings Scale (SUM) by W. Strus, the Self-Awareness Scale (SS) by Z. Oleszkiewicz and Z. Zaborowski and the Questionnaire of Coping with Difficult Social Situations (RTSS) by D. Borecka-Biernat. Hypotheses on the influence of self-awareness on experiencing moral emotions and choosing coping strategies were tested. The results indicate that a higher level of self-awareness, especially reflective self-awareness, is conducive to experiencing more intense moral emotions, both in situations of violation and realization of norms. Individuals with higher levels of reflective self-awareness were more likely to use task-based strategies and avoid aggressive ways of coping. In addition, positive feelings associated with the realization of moral norms reinforced constructive coping strategies. The results underscore the important role of self-awareness in an individual's moral functioning and the need for educational activities to develop reflexivity and emotional competence. In the context of social prevention, special attention should be paid to supporting adaptive strategies and promoting active attitudes toward peer violence.
The purpose of this study was to examine the relationship between self-awareness, moral feelings and coping strategies in difficult social situations among adolescents. The analysis was conducted on a sample of 100 high school students from Bydgoszcz, aged 18-19. The study used an author's questionnaire and standardized psychological tools: the Moral Feelings Scale (SUM) by W. Strus, the Self-Awareness Scale (SS) by Z. Oleszkiewicz and Z. Zaborowski and the Questionnaire of Coping with Difficult Social Situations (RTSS) by D. Borecka-Biernat. Hypotheses on the influence of self-awareness on experiencing moral emotions and choosing coping strategies were tested. The results indicate that a higher level of self-awareness, especially reflective self-awareness, is conducive to experiencing more intense moral emotions, both in situations of violation and realization of norms. Individuals with higher levels of reflective self-awareness were more likely to use task-based strategies and avoid aggressive ways of coping. In addition, positive feelings associated with the realization of moral norms reinforced constructive coping strategies. The results underscore the important role of self-awareness in an individual's moral functioning and the need for educational activities to develop reflexivity and emotional competence. In the context of social prevention, special attention should be paid to supporting adaptive strategies and promoting active attitudes toward peer violence.
Opis
Słowa kluczowe
rozumowanie moralne, rozwój moralny, uczucia moralne, samoświadomość, strategie radzenia sobie, trudne sytuacje społeczne, młodzież szkolna, agresja, moral reasoning, moral development, moral feelings, self-awareness, coping strategies, difficult social situations, school children, aggression